Verkiezingsprogramma Hoogheemraadschap van Rijnland

1. Het waterschap richt zich op de kerntaken uit de Waterwet 

Dit zijn: De zorg en het beheer van de waterkeringen; de zorg voor het watersysteem op  kwantiteit en kwaliteit van water; de zorg voor het zuiveren van het rioolwater; de zorg voor  de waterstaatswerken. Een keuze voor andere taken moet altijd direct verband houden met  de Waterwet-taken en mag niet tot een verhoging van de kosten leiden. 

2. Versterking van het watersysteem is van groot belang voor onze veiligheid Klimaatverandering vraagt om een aanpak van alertheid en flexibiliteit. Om ons gebied te  beschermen tegen hoogwater, bodemdaling en zeepspiegelstijging dienen maatregelen  adaptief en toekomstbestendig te zijn. Bouwen op plaatsen waar dat in de toekomst niet  verantwoord is kan niet langer. 
3. Bescherming van onze zoetwatervoorzieningen zijn een must 

Onze inwoners, bedrijven, natuur en recreatie zijn afhankelijk van zoetwater. Ook op de  langere termijn moet hiervan voldoende beschikbaar blijven. De beschikbaarheid en het  behoud van zoetwater heeft hoge prioriteit en dreigende verzilting van bijvoorbeeld  Greenport Boskoop en de Klimaatbestendige Water Aanvoer moet worden tegengegaan.  

4. Rijnland werkt nauw samen met de omgeving 

en maakt gebruik van de kennis en kunde van burgers, agrariërs, ondernemingen, overheden  en andere belanghebbenden. Communicatie over de taken van Rijnland is daarbij een  basisvoorwaarde. De omgeving wordt nauw betrokken bij de voorbereiding van projecten en  er vindt ook steeds afstemming plaats tijdens de uitvoering daarvan.

5. Meer betrokkenheid van Rijnland bij de ontwikkeling en inrichting van het landschap bijvoorbeeld bij toekomstgerichte woningbouw. Om dit veilig te doen, moeten watersysteem  en waterbeheer altijd aandacht hebben. Rijnland is de waterautoriteit en dient met zijn  expertise te worden betrokken bij de initiatieffase van projecten. De haalbaarheid moet  beoordeeld worden op basis van de kwetsbaarheid van het watersysteem. 
6. Uitvoering van de taken gebeurt tegen zo laag mogelijke kosten 

De planning en uitvoering van projecten en onderhoud gebeurt efficiënt, sober en doelmatig.  Rijnland gaat hierbij spaarzaam om met de financiële middelen. Bij de financiering van  gezamenlijke projecten werken de betrokkenen volgens heldere criteria en dragen bij op  basis van ieders taak.  

7. Strakke financiële planning en sturing 

zijn belangrijk in deze economisch lastige tijd. De waterschappen worden geconfronteerd  met nieuwe taken vanuit andere overheden. Deze moeten zeer kritisch worden beoordeeld  op hun meerwaarde. Nee is ook een antwoord. Tariefstijgingen zijn nauwelijks mogelijk en  vanwege de stijgende rentelasten is een gedegen financieel beleid een belangrijke  voorwaarde voor toekomstige investeringen. 

8. Belanghebbenden hebben een rechtvaardige verdeling van de kosten Waterschappen voeren een eigen belastingstelsel voor hun financiering. De gedwongen  verkleinding van de geborgde zetels is een nieuw gegeven. De inbreng van de sectoren is  daarmee nu beperkt, maar hun belang blijft onveranderd groot. De bewezen waarde van  belang-betaling-zeggenschap blijft het vertrekpunt. 
9. Haalbaarheid Europese Kader Richtlijn Water realistisch beoordelen 

De hoge doelen uit de KRW leiden in Rijnland tot onevenredig grote extra inspanningen voor  het waterschap. Het is zaak om de doelen en maatregelen met realisme en gezond verstand  te evalueren, nu we nog maar 4 jaar hebben tot de deadline in 2027. Overheidsambitie mag  niet leiden tot een onevenredige kostenverhoging voor de ingezetenen. 

10. Bewezen praktijk bepalen maatregelen ten behoeve van de circulariteit Representatief onderzoek en bewezen resultaten zijn de basis voor maatregelen ten behoeve  van energiebesparing en de hergebruik van grondstoffen. Maatregelen voor verduurzaming  dienen praktisch en realistisch te zijn. Circulariteit is geen doel, maar een middel waarbij zelf  experimenteren geen basis is voor beleid. BBB in het Hoogheemraadschap van Rijnland Rijnland is het oudste, officiële waterschap van Nederland. De samenwerking tussen boeren,  burgers en bedrijven is door de eeuwen heen succesvol gebleken. Met ervaring en  gebiedskennis konden zij de landerijen beschermen tegen water. Het waterschap meet  regelmatig samen met de agrariërs en anderen de kwaliteit van het water. BBB vindt het belangrijk om de inhoudelijke kennis en verstand van zaken in het  bestuur te houden en in te zetten voor de brede belangen van burgers, boeren en  bedrijven. Waterbeheer leent zich niet voor een puur politieke agenda. Het is een functioneel  bestuurlijk orgaan waarbij kennis en kunde moeten worden gebruikt om te beslissen  over waterbeheer. Burgers moeten op de kennis van eigenaren van gronden kunnen  vertrouwen. Hun input is belangrijk. Zij begrijpen namelijk de volledige omvang van  het watersysteem in Nederland en kunnen daarop vanuit kennis sturen. BBB wil niet dat beleid en besluit gebaseerd worden op basis van aannames. Keuzes  moeten worden gemaakt op basis van recente en representatieve metingen. Deze  worden objectief en onafhankelijk opgesteld.         
11. Gezonde samenwerking: Water en bodem zijn bepalend voor de ontwikkeling en inrichting van het landschap. Het  Rijk, de provincie, de gemeenten en de waterschappen delen belangen als het gaat om  ruimtelijke ordening, water- en wegbeheer en het vasthouden en afvoeren van water.  Waterbeheer is een gezamenlijke opgave, maar de expertise en onverdeelde aandacht voor  het watersysteem ligt bij de waterschappen. Bodem en water dienen sturend te zijn om ernstige ongelukken op de langere  termijn te voorkomen, bijvoorbeeld op het gebied van woningbouw onder het NAP. Bij het opzetten van de nationale strategie, vindt BBB dat dit moet resulteren in  nieuwe afspraken over het waterbeheer, waarbij de waterschappen zijn  gepositioneerd als waterautoriteit. Het hoogheemraadschap van Rijnland zou  bijvoorbeeld mede moeten bepalen aan de voorkant of en waar ruimtelijke  ontwikkelingen mogelijk zijn. Bodem en water sturend kan niet leidend zijn als dit resulteert in ondergelopen  kelders en onbruikbare (landbouw)gronden. BBB roept op tot het versterken van de communicatie tussen het Rijk, de provincie,  de gemeenten en de waterschappen. Denk daarbij aan het kennisdeling vanuit het  waterschap in deze andere bestuurslagen.  BBB vindt dat het waterschap als vaste gesprekspartner moet worden betrokken bij  de inrichting en ontwikkeling van het landschap. Op die manier wordt de expertise  over het watersysteem ingezet bij afspraken en beleidsvoornemens van provincie of  Rijk. Dit draagt bij aan slim en kosteneffectief samenwerken, het verbeteren van de  financiële verhoudingen en professionalisering van interbestuurlijk toezicht. De waterwet is leidend voor BBB. De Rijksoverheid bedenkt nieuwe taken voor het  waterschap waarvoor geen extra geld beschikbaar komt. Dat betekent dat  waterschappen ook bereid moeten zijn om nee te zeggen tegen nieuwe functies die  zonder extra geld bij hen worden neergezet.Gezonde hoogwaterbescherming Het waterschap beschermt het leefgebied, inwoners en bedrijven tegen overstromingen. De  dijken beschermen ons tegen de toekomstige zeespiegelstijging, hoogwater en  bodemdaling. Dijken bij zee, langs rivieren, kanalen en andere waterwegen dienen continu  verbeterd en versterkt te worden. Ook de noodzakelijke versterking van andere  waterkeringen beschermen ons tegen hoogwater, bodemdaling en de stijgende zeespiegel. Er moet ook goed in de gaten worden gehouden hoe bodemdaling ontstaat. 
    • Het versterken en aanleggen van dijken en kades vindt plaats op basis van inspraak. Bewoners kunnen meespreken over hun omgeving en de inrichting daarvan. Het kan  niet zo zijn dat een waterschap ineens besluit dat de dijkversterking of waterberging  ineens op jouw land of in jouw achtertuin komt. 
    • Onderhoud van oevers blijft een samenwerking tussen het waterschap en de  beheerder van de omgeving. 
    • Ondernemers die bij waterkeringen en op de stranden hun bedrijf voeren, moeten  dat kunnen blijven doen. BBB vindt het belangrijk dat waterschappen bij ruimtelijke  ontwikkeling (wonen, bedrijfsterreinen enzovoorts) mee kunnen praten vanuit de  sturende rol van water. Niet alles kan meer overal! 
    • Beleid en besluitvorming is gebaseerd op objectieve metingen en lokale kennis en  expertise van het gebied, niet op algemene aannames. Gezond en voldoende zoetwater 

      Zoet water is essentieel voor planten, dieren en mensen. Er dient voldoende gezond  zoetwater te zijn om inwoners van dorpen en steden, agrariërs, tuinders, bedrijven, recreanten en de natuur in hun behoeften te voorzien.  

      • Daarmee wordt gezorgd dat er gezond voedsel zonder gebiedsvreemde stoffen  verbouwd kan worden. Dieren en gewassen blijven gezond. De recreant kan zonder  zorgen recreëren. De biodiversiteit is op orde, zodat er voldoende gezonde dieren en  planten in het water zijn. Zo kan er op een verantwoorde manier worden gevist door  beroeps- en sportvissers. 

      Als gevolg van de klimaatverandering komen warme, droge periodes én stortregens steeds  vaker voor. Het waterschap zorgt samen met de omgeving aan de opvang van water in  periodes van veel neerslag, zodat dit in tijden van krapte weer beschikbaar komt. Zo is het  voorradig voor dieren en gewassen, en voor verkoeling in de versteende stad. 

      • De beschikbaarheid en het behoud van zoetwater heeft voor BBB hoge prioriteit. Er  dient gewerkt te worden aan de opvang van water.
        • Grijs wordt ingeruild voor groen. Burgers en bedrijven worden via  informatiecampagnes gestimuleerd om tuinen en bedrijventerreinen te vergroenen.  Denk daarbij ook aan de aanleg van geveltuinen en sedumdaken. Zo wordt water  langer vastgehouden. Deze vergroening zorgt ook voor lagere temperaturen in  steden in de zomer. Dat is voor alle inwoners belangrijk, maar in het bijzonder voor  ouderen en andere kwetsbare burgers. 
        • Voldoende zoetwater draagt bij aan een goede grondwaterstand. De opslag dient  innovatief te gebeuren, zodat de kwaliteit van het water gewaarborgd is. • De piekberging in de Haarlemmermeer is in de afrondende fase van een succesvolle  realisatie. Met het oog op de gevolgen van klimaatverandering moet gekeken  worden wat een kleine ophoging van deze berging zou betekenen voor de  opslagcapaciteit, voordat plannen voor nieuwe bergingen worden gemaakt. 

        Kaderrichtlijn Water 

        De Kaderrichtlijn Water (KRW) is een Europese richtlijn over de kwaliteit van het  grondwater en het oppervlaktewater in Europa. De waterschappen nemen maatregelen en  werken aan het verbeteren van de kwaliteit. Daardoor herstelt het waterleven in rivieren,  beken en vennen en verlaagt de concentratie van een aantal hardnekkige stoffen en zware  metalen in het water. De waterschappen rapporteren hun metingen hierover aan Brussel. 

        • Nederland houdt zich aan de Europese richtlijn en wijkt daar niet van af. Met de  huidige, té strenge doelen heeft Nederland de lat voor zichzelf erg hoog gelegd.  Ondanks alle maatregelen hebben waterschappen moeite met het behalen van de  doelen. België en Duitsland hanteren veel minder strenge normen dan Nederland. Het water wordt daar als goed gerapporteerd, maar zodra het uit die landen  Nederland binnen stroomt, voldoet het niet meer. 
        • BBB vindt dat de verantwoordelijkheden en kosten van onhaalbare doelstellingen uit  de KWR niet vallen onder het waterschap, maar bij andere bestuurslagen liggen. • BBB vindt het belangrijk dat binnen de KRW de mogelijkheid blijft bestaan om met  kritische motivaties, bijvoorbeeld op basis van onderzoeken, af te wijken van te hoog  gestelde doelen. 
        • BBB wil vervuiling van het oppervlaktewater zoveel mogelijk tegengaan, door riool overstorten alleen bij hoge noodzaak te gebruiken. Dit kan door regenwaterafvoer  los te koppelen van riolering, en wadi’s in te zetten. Riool-overstorten zijn  nooduitlaten van de gemengde riolering. Ze zorgen voor vervuiling van het  oppervlaktewater. Alleen bij heel lange of harde regenbuien worden de overstorten  actief. Dan lozen ze het teveel aan water in vijvers, sloten en grachten dat niet op tijd  door gemalen wordt weggepompt.
          • BBB wil dat de haalbaarheid van verbeterplannen wordt onderzocht. Bijvoorbeeld  om te bepalen welke invloed de waterbodem en omgeving hebben op de Waterkwaliteit. Alleen op die manier kan worden bewezen dat er binnen de  natuurlijke omgeving verdere verbetering mogelijk is. 

          Gezonde biodiversiteit 

          Het versterken van de biodiversiteit is belangrijk voor dieren, planten én voor de mens. Die  is immers voor voedsel en voor schoon water afhankelijk van de biodiversiteit. In en rond  Rijnlands water komen exotische dieren en giftige of schadelijke planten voor, zoals de  Bereklauw. Deze exoten kunnen een schadelijke invloed hebben op de veiligheid,  waterkwantiteit, waterkwaliteit en ecologie en op de biodiversiteit. 

          • BBB ziet het Nederlandse polderlandschap als onderdeel van de natuur en is daar  trots op! Deze natuur moet beschermd blijven. 

          Een ander voorbeeld is de snelgroeiende populatie van de rode Amerikaanse rivierkreeft, die al jaren een grote bedreiging vormt voor de biodiversiteit. Deze uitheemse soort heeft  geen natuurlijke vijand en veroorzaakt veel schade aan het onderwaterleven vanwege zijn  

          vraat- en graafgedrag. Waterplanten verdwijnen en oevers kalven af. Bodem en water  veranderen in levenloze sloten, omdat de rivierkreeft leeft van vissen, kikkers en  salamanders. De rivierkreeft vormt daarmee een gevaar voor de veiligheid en de kwaliteit  van het water. 

          • BBB vindt dat maatregelen voor beheersing en afname van de populatie  rivierkreeften en andere exoten sneller moeten worden geïmplementeerd. • Initiatieven voor natuurvriendelijke oevers zoals polderpark Cronesteyn in Leiden  moeten navolging krijgen in de andere gemeenten van het waterschap. Goede  voorlichting over de reden en gevolgen van bestrijding is essentieel. 
          • De samenwerking van het waterschap met de provincies is succesvol gebleken in het  terugdringen van de muskusrat. BBB zet in op de kracht van deze samenwerking bij  de bestrijding van de rivierkreeft.Het waterschap zet bermen, dijken, groenstroken en akkerranden in om de populatie van  weidevogels, insecten en bijen te beschermen. 
            • BBB stimuleert het plaatsen van insectenhotels zodat insecten weer terugkomen in  de stad (uiteraard in overleg met de omgeving). Daarmee verbetert de biodiversiteit  en het bevordert de terugkomst van vogels. 
            • BBB vindt dat bermen, dijken en groenstroken in beheer van het waterschap op een  natuurlijke wijze moeten worden beheerd. Er wordt alleen gemaaid en afgevoerd als  dat strikt noodzakelijk is voor de veiligheid. 
            • Bij het aanleggen van bloemrijke akkerranden worden agrariërs financieel  ondersteund. Zo wordt de bijenpopulatie beschermd, is bestuiving van gewassen  gewaarborgd en wordt de aanwezigheid van natuurlijke gewasbescherming  gestimuleerd. 
            • Weidevogels hebben zo meer veilige plekken om hun jongen groot te brengen. 

            Gezond gezuiverd water (waterketen) 

            Het waterschap zuivert afvalwater van huishoudens, instellingen, agrariërs en bedrijven. Om  te voorkomen dat bepaalde stoffen in het riool komen worden de  

            afvalwaterzuiveringsinstallaties verder verbeterd. Daarmee zijn deze geschikt voor het  verwijderen van medicijnresten, hormonen, resistente bacteriën, microplastics en overige  chemische verontreiniging. Dit draagt bij aan een goede volksgezondheid, een goede  waterkwaliteit en een gezonde leefomgeving. 

            • BBB stimuleert de samenwerking van het waterschap met bedrijven en instellingen  zoals ziekenhuizen en verzorgingshuizen bij het plaatsen van filters op locatie.  Daarmee kunnen medicijnen, hormonen en andere stoffen worden uitgefilterd  voordat ze in het riool komen. Wat niet in de waterketen terecht komt, hoeft er ook  niet uitgehaald te worden. 

            • BBB stimuleert samenwerking tussen bedrijven die afvalwater lozen en het  waterschap om technieken te ontwikkelen en implementeren om minderverontreinigd afvalwater te krijgen. Water dat uit rioolzuiveringsinstallaties in het  oppervlaktewater komt, moet zoveel mogelijk vrij zijn van microverontreiniging. 

            • Investeren in innovaties is essentieel. Microverontreiniging kan worden  tegengegaan door het inzetten van de zogenaamde vierde trap, een maatregel  waarmee water verder wordt verschoond. Het dient onderzocht te worden welke  kosten dit geeft en of het water dan bijdraagt aan de kwaliteit van het  oppervlaktewater. 
            • BBB ondersteunt het belang van terugwinning van essentiële grondstoffen uit de waterketen, omdat de natuurlijke bronnen daarvan uitgeput raken. Een voorbeeld is  de terugwinning van fosfaat, een basisbestanddeel van groeistoffen voor voedsel.Gezonde financiën Waterschappen halen hun financiën volledig zelf op via belastingen en heffingen. Die dienen  voor alle belangengroepen rechtvaardig te zijn. Dat belastinggeld moet worden besteed aan  de wettelijke taken van het waterschap.  
              • BBB vindt dat bij nieuwe taken steeds goed bekeken moet worden of het waterschap  wel de aangewezen partij is voor deze investering. 
              • Met gezond verstand belasting heffen is kijken of een indexering of inflatiecorrectie  wel nodig is. Het is ook belangrijk dat de reserves die worden aangehouden  voldoende ruimte bieden om de lasten niet of beperkt te verhogen. 
              • Bij investeringen dient zoveel als mogelijk direct betaald te worden, als er een lening genomen wordt, bijvoorbeeld voor het versterken van dijken en het bouwen van  sluizen, dan dient deze afgelost te worden in de termijn dat deze afgeschreven  wordt.  
              • Inzicht in de ontwikkeling van de financiering op korte en lange termijn moet  transparant zijn om stijging van de belastingen en heffingen te voorkomen. • BBB vindt dat het waterschap de werkzaamheden zo veel mogelijk moet  onderbrengen bij vaste arbeidskrachten. Door de aanstelling van externen zo veel  mogelijk te beperken blijft kennis, ervaring, continuïteit en kapitaal behouden. 

              BBB begrijpt dat het Hoogheemraadschap van Rijnland in het kader van de energietransitie voor een belangrijke opgave staat. 

              • Zonnepanelen en/of windturbines kunnen energie opwekken die wordt gebruikt in  gemalen en gebouwen. Een belangrijke voorwaarde daarvoor is dat het netto  rendement een positieve bijdrage moet leveren aan het exploitatieresultaat.  
              • Investeringen die opbrengsten kunnen genereren zoals het vergisten van rioolslib,  moeten worden gestimuleerd en extra aandacht krijgen. 

              • Bij inkoop- en aanbesteding moet de gunning zoveel mogelijk gegeven worden aanregionale en plaatselijke bedrijven die bekend zijn met het gebied, de boeren en de  grondsamenstelling. Dit werkt kosten efficiënt en bespaart onnodige CO2 uitstoot.  

              BBB is voor een gezonde verdeling van de lasten en werkt eraan mee om nieuwe belastings-of heffingsregels op te stellen die een eerlijke verdeling geven over de  categorieën van belastingbetalers.

              Gezonde organisatie en communicatie 

              Het waterschap is een functioneel bestuur met specifieke bevoegdheden. Elke dag werken  mensen samen aan een goede sturing en uitvoering hiervan: aan droge voeten en schoon  water. Het Hoogheemraadschap van Rijnland gaat over uitvoering van de wettelijke taken in  een groot en divers gebied. In dit gebied werken en wonen inwoners van steden en dorpen,  boeren, ondernemers en tuinders. De toenemende complexiteit van waterbeheer vereist  een uitstekende organisatie en communicatie van het Hoogheemraadschap van Rijnland. 

              • BBB vindt het belangrijk dat de organisatie goed en laagdrempelig bereikbaar is. Op  die manier kunnen inwoners, boeren en bedrijven goed in gesprek blijven met het  waterschap. Dat betekent onder andere dat het waterschap: 

              o vragen goed en snel beantwoordt en klachten binnen de termijn afhandelt; o bereikbaar is voor calamiteiten, ook in weekenden en in de nacht; 

              o informatie biedt via de website die eenvoudig, transparant en toegankelijk is; o voorlichting geeft op verschillende manieren; 

              o systemen en data goed beveiligd blijven tegen cybercriminaliteit; 

              o bijdraagt aan het maalvaardig houden van oude gemalen en poldermolens,  zodat die inzetbaar zijn bij extreme weersomstandigheden  

              Waterschappen hebben een lange, belangrijke historie. Zij vertellen het verhaal van het  verleden, heden en de toekomst van Nederland Waterland. 

              o Watererfgoed, watermonumenten, gemalen, sluizen, poldermolens, landschap, schilderijen en gebruiksvoorwerpen zijn opengesteld voor publiek  en voorzien van informatieborden. 

              o Het waterschap informeert jongeren en kinderen over de taken van het  waterschap, bijvoorbeeld met lessen, het faciliteren van schoolbezoeken aan  waterwerken en via sociale media. 

              BBB hecht waarde aan het behouden, uitbouwen en uitwisselen van kennis en  vaardigheden. Dit betekent bijvoorbeeld: 

              o inzetten op goede, structurele samenwerking met andere overheden zoals  het Rijk, de provincies, de gemeenten en andere waterschappen. Alleen zo  kunnen de complexe taken naar behoren uitgevoerd blijven worden; 

              o inzetten op goed, structureel contact tussen het waterschap en mensen uit  het veld zoals gebiedsbeheerders, schouwmedewerkers en boeren. Zo  versterken praktische-, theoretische- en gebiedskennis elkaar; 

              o kennis delen met landen die te maken hebben met wateroverlast, droogte en  klimaatverandering; 

              o afwegen of dure arbeidskrachten tijdelijk worden ingehuurd, of dat wordt  geïnvesteerd in het opleiden van vaste krachten waarmee de interne kennis  en kunde wordt versterkt.