Lilian Helder pleit voor zorgvuldige invoering van bindend correctief referendum

Het bindend correctief referendum is volgens BBB een kans om het vertrouwen tussen burgers en politiek te herstellen. Dat zei BBB-Kamerlid Lilian Helder in het debat over het wetsvoorstel van de SP. “Het is een waardevol instrument om de band tussen politiek en samenleving te versterken,” stelde Helder. Toch plaatste ze ook kritische kanttekeningen en stelde ze vragen over de praktische invulling van het plan.

“Diplomademocratie en afhakende burgers”

Lilian Helder wees erop dat steeds meer Nederlanders zich afkeren van de politiek. Ze haalde de staatscommissie parlementair stelsel aan, die sprak over een “diplomademocratie,” waarin hoogopgeleiden domineren in de besluitvorming. Ook verwees ze naar de “Atlas van Afgehaakt Nederland,” die laat zien hoe burgers afhaken.

“Dit is voor ons een duidelijke aanwijzing dat een aanvullend middel, zoals een bindend correctief referendum, noodzakelijk zou kunnen zijn om het vertrouwen van de burgers in onze democratie te herstellen,” aldus Helder. Maar ze waarschuwde dat het referendum geen wondermiddel is. “Hoewel een bindend correctief referendum burgers de mogelijkheid biedt om besluiten achteraf te corrigeren, zou het ideaal zijn als ze voorafgaand aan de besluitvorming al bredere maatschappelijke betrokkenheid weten te realiseren.”

Praktische zorgen: opkomst en representativiteit

Een belangrijk punt van zorg was de opkomst bij referenda. “De opkomst bij referenda in het verleden lag doorgaans rond de 30%,” merkte Helder op. Ze vroeg hoe een opkomstdrempel kan worden vastgesteld zodat een referendum effectief wordt. Daarnaast vroeg ze of een referendum daadwerkelijk representatief is: “Want is de uitkomst dan wel representatief als vooral de hoger opgeleiden de weg naar het correctief referendum weten te vinden?”

Wat te doen met nationale veiligheid?

Lilian Helder uitte ook zorgen over de onderwerpen die via een referendum ter discussie kunnen worden gesteld. Ze wees erop dat “nationale veiligheid” niet op de lijst staat van zaken die zijn uitgesloten van een referendum. “Nationale veiligheid is geen nader omschreven definitie of een vastomlijnd begrip, en wel iets heel belangrijks natuurlijk.” Ze citeerde de AIVD, die stelt dat nationale veiligheid niet vaststaat en afhankelijk is van wat wij als land belangrijk vinden.

Helder vroeg de indieners om opheldering: “Is het een bewuste keuze om nationale veiligheid niet in deze limitatieve opsomming op te nemen? En zo ja, welke overwegingen liggen hieraan ten grondslag?”

Steun, maar met voorwaarden

Hoewel Helder kritisch was, sprak ze namens BBB steun uit voor het voorstel. “Mijn fractie steunt wel het idee van het bindend correctief referendum en ziet het als een waardevol instrument om de band tussen politiek en samenleving te versterken.” Ze sloot af met een vraag aan de indieners en de minister: “Hoe zorgen we ervoor dat mensen die zijn afgehaakt, toch weer aanhaken?”