Raad van State bevestigt – 1 mol kan – nu kijken naar wat wél kan

De Raad van State bevestigt dat een rekenkundige ondergrens van 1 mol/ha/jaar juridisch mogelijk is. Dat is een belangrijke stap vooruit. Het voorkomt dat ondernemers worden afgerekend op modeluitkomsten die niet meer toetsbaar zijn aan de werkelijkheid – een kernpunt waar BBB al vanaf dag één voor waarschuwt. Aan een andere aanpak zijn risico’s verbonden, maar het is tijd om niet langer te blijven hangen in wat níét kan, maar juist te kijken naar wat wél mogelijk is.

Duidelijkheid
De minister geeft terecht aan dat het doorrekenen tot in het absurde “omdat het technisch kan”, niet langer houdbaar is. Daar zijn wij het volmondig mee eens. Een ondergrens zorgt voor eerlijker, uitlegbaar en uitvoerbaar beleid. Dat is precies wat BBB wil: duidelijkheid voor boeren, bedrijven, woningbouw en bestuurders.

Tegelijk maakt het advies zichtbaar dat er in de wetenschap géén consensus is over het eindeloos doorrekenen onder de meetdrempel. Het RIVM houdt vast aan modellen die geen verifieerbare uitkomst meer geven. Andere wetenschappers – waaronder de opstellers van het gepeerreviewde expertoordeel – stellen juist dat dit niet mag.

Modelbeleid
Daar wringt het. Want wat niet detecteerbaar is, mag geen juridische gevolgen hebben voor individuele ondernemers. De juridische en maatschappelijke risico’s van het huidige modelbeleid zijn te groot. In andere EU-lidstaten wordt al jaren gewerkt met hogere grenswaarden, zonder dat daar het land op slot zit. In Nederland kunnen intussen zelfs wandeltochten, lokale evenementen of sportwedstrijden niet doorgaan – omdat modellen tot op de vierde cijfer achter de komma risico’s voorspellen die in de praktijk niet meetbaar zijn.

Er is brede consensus dat de huidige norm van 0,005 mol/ha/jaar schijnzekerheid biedt. Het is ondenkbaar dat op basis van die schijnzekerheid een heel land tot stilstand komt. Precies daarom is het van groot belang om het beleid op een realistisch fundament te baseren.

Steun
Tegelijkertijd werkt de ministeriële commissie Economie en Natuurherstel (MCEN) aan een breed pakket van maatregelen dat perspectief biedt voor natuur, economie én vergunningverlening. De coalitie heeft afgelopen donderdag uitgesproken dat dit pakket moet worden doorgezet. Dat is een belangrijke steun in de rug om nu ook echt werk te maken van een nieuwe aanpak.

Voor BBB is het helder: Nederland moet van het stikstofslot af. Dat begint bij het begrenzen van de rekenmodellen, zoals eerder al gebeurde met de afstandsgrens van 25 kilometer. De grens van 1 mol is daar een logisch en noodzakelijk vervolg op. Nu is het zaak om zorgvuldig te kijken hoe die grens daadwerkelijk en verantwoord kan worden ingevoerd.

Voor ons is de inzet duidelijk: geen beleid meer op basis van schijnzekerheid, maar op basis van meetbare, uitlegbare en betrouwbare informatie. Alleen dan kunnen we vergunningverlening lostrekken en boeren, (woning)bouwers en ondernemers weer perspectief bieden.

Foto header: Vincent Jannink/ANP