Verkiezingsprogramma waterschap Aa en Maas.

 

1. Inleiding
2. Betrouwbaar Beschikbaar Betaalbaar
3. Veiligheid
4. Water kwaliteit
5. Het landschap en het waterschap
6. Innovatie
7. Financiën en organisatie
8. Educatie
9. Ons erfgoed

 

1. INLEIDING 

BBB vindt het belangrijk dat de waterschappen blijven bestaan als bestuurlijk orgaan. BBB ziet het water als een partner. Daar werk je mee samen, met als doel dat het water in ons waterschap: Betrouwbaar, Betaalbaar en Beschikbaar is en blijft voor ons allen. De samenwerking tussen boeren, burgers en bedrijven is door de eeuwen heen zeer succesvol gebleken. Wij willen dat zelfs verder uitbouwen door een nog constructievere samenwerking.

Waterschap Aa en Maas grenst ook aan twee andere Nederlandse provincies: Gelderland en Limburg. De BBB is zich zeer bewust van haar verantwoordelijkheid in het waterschap om al onze buren in het waterbeheer te betrekken.

Waterschap Aa en Maas bezit een sterk eigen landschappelijk karakter met in haar hart natuurgebied de Maashorst met daaromheen vele stroomgebieden, zoals de Raam, Wetering, Leigraaf, Peelse en Snelle loop, Koningsvliet Dieze, Hertogswetering, Bakelse en Astense Aa, en de Aa en Goorloop. Deze gebieden zijn voor onze provincie van grote betekenis voor het toerisme, landbouw, natuur, leefbaarheid en deze gebieden herbergen tevens veel waardevolle water elementen.

Waterschap Aa en Maas omvat Noordoost Brabant. Van de grens met Limburg voorbij Deurne, door Someren, langs Helmond, Meijerijstad richting Den Bosch. Met als uiterste punt de grens met Waalwijk en dan weer langs de Maas terug naar Limburg. Het waterschap zetelt in Den Bosch. De omvang van het gebied is ongeveer 161.000 hectare.

Waterschap Aa en Maas zorgt in de provincie Noord-Brabant voor veilige dijken, droge voeten, schoon water en zeker ook voldoende water. Het beleid wordt bepaald door het bestuur dat op 15 maart 2023 gekozen is. De bestuursleden behartigen de waterschapsbelangen van de inwoners, bedrijven en natuur in het Noordoostelijk Brabantse werkgebied.

 

2. Betrouwbaar Beschikbaar Betaalbaar 

BBB wil uitdragen dat het waterschap er is voor iedereen.

In de waterschappen staat BBB voor Betrouwbaar, Beschikbaar en Betaalbaar.

BBB ziet het belang van de samenwerking met waterschap Aa en Maas om de garantie op schoon drinkwater te borgen.

Waterkwaliteit benaderen wij als BBB dan ook niet politiek, maar met visie op water en de water- infrastructuur. Dit willen we bereiken door een flexibele infrastructuur, minimaliseren van het gebruik van natuurlijke grondstoffen en maximaal hergebruik van reststoffen.

Om te realiseren dat er voor iedereen water is, werkt het waterschap Aa en Maas samen met de omgeving en maakt gebruik van de kennis die in het werkgebied aanwezig is, bij inwoners, agrariërs en andere ondernemers maar ook instellingen zoals ziekenhuizen of verzorgingshuizen.

Besparen, beperken en beheersen zodat waterschap Aa en Maas zich kan richten op de kerntaken uit de Waterwet:

- De zorg voor het watersysteem

- De zorg voor het zuiveren van rioolwater

- De zorg voor voldoende water

- De zorg voor hoogwaterveiligheid

- De zorg voor optimaal grondwaterbeheer

- Bij de keuze voor andere taken dienen deze een verband te hebben met de waterwettaken.

De werkzaamheden dienen uitgevoerd te worden tegen maatschappelijk zo laag mogelijke kosten, met een belasting die recht doet aan de gebruikers, met respect voor alle ingezetenen en een duurzame inzet van mensen en middelen.

Al eeuwen kennen wij de waterschappen. Vaak mede opgericht door boeren die hun omgeving veiliger wilden maken en landerijen (vanuit hun gebiedskennis en ervaring) beschermen tegen te veel of te weinig water. Ook in de toekomst, waar klimaatverandering een belangrijke rol gaat spelen, is de kennis en medewerking van agrariërs van groot belang voor een goed waterbeheer.

BBB vindt vanuit dat perspectief dat geborgde zetels voor agrariërs zeer nuttig zijn.

Mede in het kader van voedselveiligheid, voedselbeschikbaarheid en vanwege de inhoudelijke kennis.

Het staat voor BBB vast dat de vervuiler in de toekomst de kosten zal moeten betalen voor wat hij veroorzaakt. Nu worden deze door iedereen gedragen.

BBB is van mening dat beregening van belang is voor gezonde akkers met voedselgewassen en het beschermen van het grondwater i.v.m. risico van uitspoeling van stikstof.

 

3. VEILIGHEID 

Waterschap Aa en Maas heeft als taak bewoners en bedrijven te beschermen tegen hoogwater en de gevolgen van een te lage waterstand. Ze realiseert dit samen met gemeenten, de Provincie Noord-Brabant en het Rijk. Resultaat hiervan is onder andere het realiseren van dijkversterkingsprojecten uit het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP).

Het waterschap legt nadrukkelijk de verbinding tussen dijkversterkingsmaatregelen voor de korte termijn en rivierverruimingsmaatregelen voor de lange termijn.

Er is in de afgelopen 25 jaar veel bereikt wat betreft een gezonde hoogwaterbescherming. In de uiterwaarden kwam ruimte voor de rivier. Dijken werden verlegd en versterkt. Passend in de omgeving, met gebruikmaking van nieuwe technieken en in gesprek met bewoners. Daarnaast kreeg de Maas op veel plekken meer ruimte. Echter er zijn ook plekken bij waar de uitvoering niet volledig is geweest en waar agrarische omwonenden voor gewaarschuwd hebben. Samen met de omgeving gaan we zorgdragen dat projecten tot in de puntjes kloppen.

Het veranderende klimaat en nieuwe inzichten stellen nieuwe eisen aan onze veiligheid voor de toekomst. Door het HWBP zorgen we dat in 2050 alle primaire keringen voldoen aan de nieuwste normen. Vele dijkwerkers zetten zich daarom dagelijks met passie en trots in om dijken te verstevigen. Samen zorgen we voor sterke dijken.

Het verbeteren en versterken van dijken, dammen langs rivieren, kanalen en andere waterwegen en het versterken daarvan is nodig om Noord-Brabant te beschermen tegen hoogwater.

Het versterken en aanleggen van dijken en kades vindt plaats op een innovatieve manier, waarbij de wensen van de bewoners meegenomen worden als het gaat over de invulling ter plekke.

De visie moet zijn dat kosten zo laag mogelijk gehouden worden.

BBB is voorstander van het zo snel en zo goed mogelijk aanpakken van de knelpunten, maar wel in goed overleg met de mensen en bedrijven in de omgeving. Zij hebben vaak veel gebiedskennis, die voor betere en efficiëntere oplossingen kunnen zorgen.

In toenemende mate worden door “hackers” onveilige situaties gecreëerd. Dit kan leiden tot levensgevaarlijke situaties. Onze waterbeheersystemen, zoals bijvoorbeeld sluizen en andere belangrijke meetpunten zijn veelal computer gestuurd. We staan voor een waterveilig en schoon gebied. Daarom moet de beveiliging van computersystemen een hoge prioriteit krijgen en voldoen aan de strengste eisen.

 

4. Waterkwaliteit

Er komt veel vervuiling ons land binnen vanuit de aangrenzende landen. In deze landen hanteren ze andere criteria met een hogere vuillast. BBB wil bevorderen dat de aangrenzende landen de normen en waarden van vervuiling verlagen voordat het water het buitenland verlaat en Nederland binnenstroomt. Dat zal via Brussel (EU) moeten worden afgestemd.

Verder wordt er meer en meer vervuiling door medicijnen, microplastics, PFAS en drugs gemeten in ons water. Het blijkt dat huidige meetmiddelen niet meer voldoen om deze vervuiling tijdig te meten en te onderscheppen.

BBB is van mening dat de vervuiler zijn of haar meetmiddelen moet gaan moderniseren zodat de vervuiling duidelijker zichtbaar wordt en de vervuiler zijn of haar zuiveringsinstallatie kan aanpassen zodat er aan de norm van het waterschap voldaan kan worden en er weer veilig geloosd mag worden. Meten is weten

De Kader Richtlijn Water (KRW) is Europese regelgeving die door alle lidstaten wettelijk is verankerd. Het doel is dat uiterlijk in 2027 al het water in Europa schoon en gezond is. Dat is niet vrijblijvend. In 2022 is de derde periode aangebroken en deze periode duurt tot 2027.

Nederland hanteert strengere normen dan de Europese KRW vereist!

BBB vraagt zich af of dit effectief is. De buurlanden, België en Duitsland hanteren namelijk minder strenge normen. Water dat uit die landen ons land instroomt wordt aan Brussel als goed gerapporteerd en zodra het Nederland binnenstroomt, door Nederland als slecht gerapporteerd. BBB wil ervoor pleiten dat de KRW-regels op uniforme wijze met onze buurlanden wordt gehanteerd.

Riool-overstorten vinden daar nog steeds plaats. Deze zorgen voor enorme vervuiling van het oppervlaktewater. BBB is voorstander van het maken van afspraken met de buurlanden en onze gemeenten om deze overstorten te saneren.

 

5. Het Landschap en het waterschap

Wat BBB betreft mag er ruimte zijn voor recreatieve elementen. Grijs wordt ingeruild voor groen. Burgers en bedrijven worden via informatiecampagnes gestimuleerd om tuinen en bedrijventerreinen te vergroenen zodat er meer water opgenomen wordt in de grond, en niet op een overlastgevende manier wegspoelt door riolen en beken. We gaan wateropvangsystemen promoten.

Het waterschap zet bermen, dijken, groenstroken en akkerranden in om de insecten- en bijenpopulatie te beschermen. Er wordt gekozen om veel insectenhotels te plaatsen voor het verbeteren van de biodiversiteit en vanwege het educatieve karakter. Uiteraard in overleg met de omgeving. Bermen, dijken en groenstroken in beheer van het waterschap worden bij voorkeur op een natuurlijke wijze beheerd door bijvoorbeeld grote grazers en/of schaapskuddes. Tevens dienen deze de omgeving te versterken en bij te dragen aan de natuurlijke vijanden voor onze voedselproductie. Er wordt bij voorkeur alleen gemaaid als dat strikt noodzakelijk is voor de veiligheid en in het kader van beheer van schadelijke planten zoals Bereklauw, Distels en Jacobskruiskruid.

In de Water Brief van de Minister wordt voorgesteld om stroken tot wel 300 meter breed aan te leggen langs beken voor waterkwaliteit en waterberging. BBB vindt dat dit niet realistisch en ook niet noodzakelijk is. In gebieden waar grasland grenst aan beken, wordt water voldoende vastgehouden. Het waterschap kan wel op vrijwillige basis en tegen een eerlijke vergoeding met grondeigenaren afspraken maken over bredere zones. Daarnaast moet er gestuurd worden op het verhogen van het humusgehalte op percelen waardoor nutriënten beter vastgehouden kunnen worden voor onze voedselproductie.

Agrariërs kunnen in voorkomende gevallen financieel worden ondersteund voor het aanleggen van bloemrijke akkerranden of andere maatregelen die de waterkwaliteit en de biodiversiteit verbeteren. Dit kan door “blauwe beheerpakketten” te laten ontwikkelen door het waterschap, die via het Agrarisch Natuur- en LandschapsBeheer (ANLB) van de provincie worden vergoed mits dit op een duurzame en langjarige wijze gebeurt. Zo wordt de bijenpopulatie beschermd, is bestuiving van gewassen gewaarborgd en wordt de aanwezigheid van natuurlijke gewasbescherming gestimuleerd. Studies van Universiteit Wageningen hebben aangetoond dat dit zeer wel mogelijk is. Wij willen dit graag stimuleren. Daar waar blijkt dat het een averechts effect heeft dienen wij dit ook te onderkennen.

Het waterschap onderzoekt welke invloed de vervuiling van waterbodem en omgeving hebben op de waterkwaliteit. Daarmee kan gericht gewerkt worden aan de verbetering of kan bewezen worden dat er binnen de natuurlijke omgeving voorlopig geen verdere verbetering mogelijk is.

Er dient voldoende zoet water te zijn om te kunnen voorzien in de door het jaar heen benodigde behoefte. Er dient gewerkt te worden aan opvang van water in de periode van veel neerslag zodat dit in tijden van krapte weer beschikbaar komt voor dieren en gewassen en ook voor verkoeling in de versteende stad. Voldoende zoet water draagt bij aan een goede grondwaterstand.

Invasieve exoten zoals Japanse duizendknoop, waternavel en berenklauw kunnen in dit gebied voorkomen worden door begrazing met bijvoorbeeld schaapskuddes.

Van belang is het beter inrichten van “watergangen” naar en in natuurgebieden met een hoog risico van brand zodat er te allen tijde genoeg bluswater beschikbaar is binnen deze gebieden.

 

Veiligheid boven alles en voor iedereen!

 

6. Innovatie 

Het streven is om onze rioolwaterzuiveringsinstallaties te verbeteren zodat deze geschikt zijn voor het verwijderen van medicijnresten, hormonen, resistente bacteriën, microplastics en overige chemische verontreiniging. Innovaties kunnen soms worden aangejaagd door (Europese) subsidies.

BBB constateert dat de innovatieve ontwikkelingen van waterzuivering, warmtewinning, waterberging etc. elkaar in hoog tempo opvolgen. BBB is van mening dat waterschap Aa en Maas in samenwerking met de andere waterschappen optimaal gebruik moet maken van deze ontwikkelingen om bij te dragen aan Beschikbaar, Betrouwbaar en Betaalbaar water in Brabant Noordoost.

Enkele voorbeelden van ontwikkelingen zijn:

• Filters bij de vervuilingsbron zoals deze bij zieken- en verzorgingshuizen worden gebruikt om medicijnresten te filteren.
• Toepassen van paludicultuur (natte teelten), een nieuwe vorm van landbouw die geschikt is voor gebieden met een hoge grondwaterstand
• Terugwinnen van grondstoffen bij rioolwaterzuivering. Te denken valt aan fosfaat, cellulose en struviet.
• Inzet van de warmte die ontstaat bij rioolwaterzuivering voor de omgeving.
• Inzet van thermische energie uit oppervlaktewater (aquathermie).
• Inzet van restwarmte van bedrijven voor verwarming van kassen of stadsverwarming met als gevolg minder lozing en daardoor minder verstoring van de biodiversiteit in het oppervlaktewater.

BBB wil voldoende aandacht voor innovaties en stimuleert de samenwerking met andere waterschappen en universiteiten om praktische toepasbaarheid te analyseren en innovaties in te zetten waar dat kan en economisch haalbaar is.

Blijven investeren in innovaties is werken aan een circulaire waterkringloop. Water dat uit de rioolzuiveringsinstallaties het oppervlaktewater in komt, moet (zoveel mogelijk) vrij van microverontreinigingen zijn. Bedrijven moeten worden aangezet om hun waterlozingen op orde te hebben.

Naast algemene innovaties is BBB van mening dat bewustwording bij burgers over (drink- / grond-) watergebruik, beregenen, lozen van vuil water en berging van water in eigen tuin gestimuleerd dient te worden. BBB juicht projecten als afkoppeling hemelwaterafvoer en inzet van waterbesparende kranen en douchekoppen ten zeerste toe. Daarnaast dienen bij nieuwbouw wateropvangsystemen aangelegd te worden waardoor regenwater daar kan infiltreren waar het valt.

 

7. Financiën en organisatie 

De inkomsten van het waterschap Aa en Maas bestaan uit een watersysteemheffing en een zuiveringsheffing. Deze belasting bestaat uit één deel dat ingezetenen moeten betalen en één deel dat eigenaren van onroerende zaken moeten betalen. Als zelfstandig bestuursorgaan bepaalt het waterschap zelf de hoogte van deze belasting.

Die belastingen dienen voor alle belangengroepen rechtvaardig te zijn. Nu worden de landbouwgronden zwaarder belast dan natuurgronden. Verder is het een solidair systeem waarbij inwoners die het financieel moeilijk hebben gedeeltelijk vrijstelling of kwijtschelding van deze belastingheffing kunnen krijgen. Het belastinggeld dat opgehaald wordt dient besteed te worden aan de wettelijke taken. Bij nieuw beleid dient er nagedacht te worden of het waterschap wel de aangewezen partij is voor deze investering.

BBB is voorstander van een realistisch activa beleid waarbij aflossingen en afschrijvingen in evenwicht zijn met de werkelijke levensduur van bedrijfsmiddelen

Wij willen dat onze kinderen en kleinkinderen in hun eigen waterschap keuzes kunnen maken zonder lasten uit het verleden. Met gezond verstand belasting heffen is kijken of een indexering of inflatiecorrectie wel nodig is.

Kennis bij medewerkers over de uitwerking van beleid naar praktijk en omgekeerd is van groot belang voor een goed functionerend waterschap. Uitwisseling van deze kennis moet jaarlijks een vast onderdeel zijn van het scholingstraject van zowel beleidsmedewerkers alsook uitvoerende medewerkers.

BBB pleit ervoor om in de komende periode een masterplan te schrijven voor vereenvoudiging van procedures en regels. Dat is tevens in het voordeel van onze burgers en bedrijven.

BBB is voor een gezonde verdeling van de lasten en werkt eraan mee om nieuwe belastingregels een eerlijke verdeling te geven binnen de categorieën van belastingbetalers. De afgelopen jaren hebben agrariërs onevenredig bijgedragen.

Kwijtschelding is soms een noodzakelijke regeling, die ervoor zorgt dat de mensen die geen belasting kunnen bijdragen zich niet in de schulden hoeven te steken. Bij inkoop en aanbesteding wordt de gunning aan regionale en plaatselijke bedrijven verbeterd voor zover dit wettelijk mogelijk is.

Het is van belang dat de organisatie bereikbaar is bij calamiteiten zoals hoogwater. Dus ook in het weekeinde en in de nacht, zodat er snel en vaardig gereageerd kan worden op meldingen van overlast etc. Het waterschap is op werkdagen goed bereikbaar en verplicht zich ertoe om de vragen van inwoners, agrariërs en bedrijven adequaat te beantwoorden.

BBB vindt het van belang is dat watergangen en werkwegen open- en schoongehouden worden. Als agrarische ondernemers verzoeken om de watergangen zelf te mogen onderhouden moet daar uit kostenoogpunt medewerking aan verleend worden.

Door nieuwe wettelijke verplichtingen (zoals meer onderzoek naar vergunningverlening) is extra personeel nodig. Inhuren van dure externen moet zoveel mogelijk vermeden worden.

Vooraf dient er altijd een gedegen afweging gemaakt te worden: wat kost het en hoelang duurt het? Waterschap Aa en Maas dient zich telkens af te vragen: kunnen wij dit zelf doen, kan dit door aangrenzende landeigenaren gebeuren, enz.?

De Rijksoverheid bedenkt nieuwe taken voor het waterschap waar geen geld tegenover staat. Dat betekent dat de waterschappen bereid moeten zijn om nee te zeggen tegen nieuwe taken als daar geen budget voor beschikbaar komt. Wanneer er een noodzaak is zal er uiteraard een budget voor moeten worden aangeboden vanuit het Rijk.

De huidige waterschappen zijn organisaties met veel kennis van water en veel informatie over alles dat met water te maken heeft. ICT gaat een steeds grotere rol spelen om die kennis en informatie optimaal te benutten. In dat kader is het van belang dat de data waar het waterschap over beschikt inzichtelijk zijn voor iedere belanghebbende.

Dat betekent dat de sites voorzien moeten worden van informatie die eenvoudig te vergelijken en te downloaden is. De door het waterschap verzamelde data komen op veel vlakken van pas en kunnen worden gebruikt voor toekomstige besluiten.

 

8. EDUCATIE 

Het waterschap vertelt het verhaal van toekomst, heden en verleden zo veel en vaak mogelijk in de omgeving en tijdens bijeenkomsten die toegankelijk zijn voor haar inwoners en door het hele werkgebied.

Het waterschap zorgt ervoor dat er scholingsprogramma’s beschikbaar zijn voor alle soorten onderwijs en dat medewerkers over hun werk vertellen op scholen en andere plaatsen. Daarnaast zorgen zij voor werkbezoeken van deze scholen naar waterzuiveringen, dijken en bijzondere gebieden. Watererfgoed past prima in een onderwijsprogramma dat aan scholen aangeboden wordt. BBB juicht initiatieven toe die de kennis over water en waterbeheer bundelen.

Het waterschap is, in overleg met de betrokken onderwijsinstellingen van MBO, HBO en universiteiten, bij hun open dagen aanwezig om studenten te informeren over mogelijkheden om actief stages te krijgen of traineeships te kunnen volgen.

BBB is geen voorstander van een overheid die verbiedt, maar van één die kiest om helder en eerlijk te communiceren om op die manier het bewustzijn te stimuleren dat minder meer kan opleveren. De focus ligt vaak op het probleem. Wij van de BBB willen de oorzaak ervan proberen aan te pakken.

Het verminderen van CO2-uitstoot die vrijkomt bij het verwarmen van water, het zuiveren van water en het afhandelen en verwerken van afvalwater, moet de focus zijn. BBB streeft naar minder CO2 uitstoot en minder waterverspilling.

 

9. Ons Erfgoed 

Hoewel waterschap Aa en Maas nog niet zo lang bestaat als andere waterschappen in het westen van ons land is er toch sprake van ruim 100 jaar ervaring en gaan de eerste berichtgevingen terug naar het jaar 1400.

Wat BBB betreft is het watererfgoed van iedereen, dient dat ook goed zichtbaar te zijn en moet dat waar mogelijk bezichtigd kunnen worden. Zo wordt het verhaal van het verleden van de waterschappen goed verteld en kan er zodoende een mooie brug gevormd worden naar het verhaal van nu en de toekomst.

Het waterschap is verantwoordelijk voor onderhoud en waar het een makkelijk bereikbaar watermonument/ watererfgoed betreft wil BBB dit geregeld openstellen voor publiek en voorzien van informatieborden. Aan de collectie overig watererfgoed zal in het waterschapskantoor, door wisselende tentoonstellingen, aandacht besteed worden.

Oude waterschapsgebouwen kunnen, naast bezichtigingen, gebruikt worden door anderen die er een goede functie aan willen geven. Het gebouw kan hierdoor opnieuw functioneel worden op een manier die past bij de historie van het gebouw en de omgeving. Voor wat BBB betreft is het dan een prima optie om dit watererfgoed over te dragen aan een aparte en juridische beheersvorm (stichting) die verantwoordelijk wordt voor het behoud.

Een bijzondere plaats mag er zijn voor de beheerders, met als voorbeeld de molenaars. Dat zijn meestal vrijwilligers; zij spelen een belangrijke rol bij het onderhoud en behoud van de prachtige watermolens. Bij goed onderhoud zijn deze oude watermolens ook nog bij calamiteiten in te zetten.

 

De BBB-kernwaarden vormen de basis van waaruit wij onze doelstellingen behalen.

Deze kernwaarden zijn. 

1          Noaberschap:                                           

We geven om elkaar en werken respectvol samen. Er voor elkaar zijn is vanzelfsprekend.

2. Gulden regel:

Behandel de ander zoals je zelf behandeld wilt worden. Wat u niet wil wat u geschiedt, doe dat ook een ander niet. Wees betrouwbaar, eerlijk, oprecht en respectvol. Iedereen is gelijk. Transparant, helder en open.

3. Authentiek:

Blijf jezelf, doe gewoon, wees positief (het glas is halfvol). Humorvol. Geen arrogantie, geen spatjes.

4. Professioneel:

Kijk vooruit, naar de lange(re) termijn. Goede stijl & houding. Stel het algemeen belang boven het persoonlijk belang.