Geef de studenten een toekomst!

Het wordt tijd dat de studenten weer een toekomst krijgen. Een toekomst met zekerheid en waar elke student gelijke kansen heeft. De basisbeurs keert terug maar dat is wat BBB betreft niet voldoende. Om de toekomst van de studenten te verbeteren doet BBB 8 voorstellen.

Structurele basisbeurs van 421 euro
De basisbeurs komt weer terug en daar is BBB erg blij mee. Wel zijn wij kritisch op het voorgestelde bedrag van 274,90 euro. Komend jaar komt dit inclusief de eenmalige verhoging uit op ongeveer 440 euro. Dat is een reëel bedrag, maar na 1 jaar zal deze verhoging weer gaan verdwijnen. Terwijl het zeker niet de verwachting is dat de studie- en woonlasten naar beneden zullen gaan. Het basisbedrag blijft te laag ingestoken. BBB sluit zich dan ook aan bij het advies van het SER-jongerenplatform. Een basisbeurs van 421 euro voor uitwonende studenten.

De meerderheid van de Tweede Kamer heeft zich onlangs uitgesproken om de aangekondigde verhoging ook te laten gelden voor de studiejaren 2024/2025 en 2025/2026. Dan hebben wij het dus over een basisbeurs die dan vast staat voor de komende 3 jaren. Wat wij hierbij vergeten is dat een student vaak minimaal 4 of 5 jaar bezig is met zijn of haar studie. BBB wil dan ook graag kijken naar de lange termijn. Geef de studenten deze zekerheid. Zorg ervoor dat de nieuwe generatie studenten niet te maken krijgt met onzekerheid, maar dat zij kunnen vertrouwen op een betrouwbare overheid. In de voorjaarsnota staat dit punt op de agenda.

Eerlijke compensatie voor de pechgeneratie
De aangekondigde compensatie van €1400,- is wat BBB betreft niet voldoende. Daarom doet BBB het volgende voorstel: De thuiswonende studenten gaan met dit nieuwe wetsvoorstel 110,30 euro per maand krijgen. Aangezien het onbekend is welke studenten thuis of uitwonend waren gedurende het leenstelsel, zou het wat BBB betreft reëel zijn als dit het minimale bedrag is dat de studenten van de pechgeneratie zouden krijgen. Voor een student die nominaal 4 jaar studeert zou dat gaan om een totaalbedrag van €5294,40. Dit zou wat BBB betreft de minimale compensatie moeten zijn aangezien alle studenten dit bedrag minimaal zijn misgelopen. 

De Landelijke Studentenvakbond pleit voor een hogere compensatie van ongeveer €13.000,- BBB zal deze voorstellen ook steunen, maar ziet nagenoeg nog steeds geen beweging bij de coalitie. In het debat kwam ook duidelijk naar voren dat de gehele coalitie niet een onderbouwing kan geven voor de compensatie van in totaal 1 miljard. Dit bedrag lijkt dan ook nergens op gebaseerd. BBB zal samen met andere oppositiepartijen de samenwerking opzoeken om daarop antwoord te krijgen én te pleiten voor een hogere compensatie.

Breng de koopkracht van de student structureel in kaart
De herinvoering van de basisbeurs biedt ons de kans om structureel inzicht te krijgen in de financiële positie van de toekomstige studentgeneraties. Sinds de invoering van het leenstelsel in 2015 worden studenten niet meer expliciet opgenomen in de koopkrachtberekeningen van het Nibud. 

Ook het tweejaarlijkse Studentenonderzoek (Nibud) en de jaarlijkse Studentenmonitor (ResearchNed) bevatten GEEN inzicht in specifiek de ontwikkeling van de koopkracht van studenten. Maar gezien ook de relatie tussen mentale gezondheid, suïcidale gedachten en zorgen over rondkomen en rekening kunnen betalen, vind ik het WEL van groot belang om de financiële positie van studenten kwantitatief te monitoren. Op die manier kunnen de honderdduizenden studenten in Nederland op de juiste wijze worden meegewogen bij het bepalen van beleid. Het ISO roept daarom op de koopkrachtontwikkeling van studenten weer expliciet mee te nemen in de officiële koopkrachtberekeningen en om de koopkrachtontwikkelingen mee te nemen in het Nibud-studentenonderzoek. BBB sluit zich daarbij aan.

Stel mentale gezondheid student centraal
Een ander punt waar BBB zich zorgen over maakt, is het stijgende aantal zelfdodingen onder jonge mensen en ook dit hangt deels samen met financiën. 

1 op de 6 jongeren tussen de 12 en 25 jaar denkt er aan om een einde aan zijn of haar leven te maken. Zo jong en dan denken aan de dood boven het leven. Dat is gewoon verschrikkelijk.

Elke 36 uur berooft er in Nederland een jonge man of vrouw van tussen de 20 en 30 jaar zich van het leven. Zorgen over geld worden in een onderzoek door de Commissie Actuele Nederlandse Suïcideregistratie, als een een van de redenen van psychische problemen genoemd. Opvallend vaak wordt genoemd: niet rond kunnen komen door inflatie en hoge kosten voor het levensonderhoud: hoge rekeningen, hoge prijzen voor voedsel dus.

En vaak zijn de jongeren met mentale problemen en gedachten aan zelfdoding, vroegtijdige schoolverlaters, veelal van het MBO. De groep die denkt aan zelfdoding, geeft aan dat ze bijvoorbeeld geholpen zouden kunnen worden met meer ondersteuning bij stress en financiën. 

Veel studentenorganisaties vrezen voor de mentale gezondheid van hun medestudenten. BBB is van mening dat in het beleid de komende jaren de student weer centraal moet komen te staan, waarbij de persoonlijke ontwikkeling voorop staat.

Verplicht anti-suïcidebeleid op scholen
Lang niet elke onderwijsinstelling heeft een suïcidepreventie beleidsplan, terwijl deze wel gratis beschikbaar zijn bij 113 Zelfmoordpreventie. Is de minister bereid dit breder onder de aandacht te brengen bij de onderwijsinstellingen? Want hoe meer mensen weten wat ze kunnen doen en hoe ze signalen kunnen herkennen, hoe beter het is.

Maar belangrijker nog: We weten dus dat zorgen over rondkomen en voorzien in je levensonderhoud belangrijke triggers zijn bij jonge mensen om over zelfdoding na te denken, of erger nog: daadwerkelijk je van het leven beroven. Vinden we het dan belangrijk genoeg, om ervoor te zorgen dat de tijdelijke verhoging van de basisbeurs structureel wordt, of gaan we hakketakken over dekking. De dekking zou je namelijk ook uit de toekomst kunnen halen. 

Zelfdoding kost de maatschappij namelijk 5 miljard euro per jaar. Nou zeg ik natuurlijk niet dat de verhoging van de basisbeurs alle zelfdodingen kan voorkomen, maar we mogen ook de zorgen over financiën bij jonge mensen niet zomaar negeren.

Studenten actief en tijdig informeren over basisbeurs
Verder blijkt er onder studenten verwarring te zijn over de herinvoering van de basisbeurs. Volgens het Interstedelijk Studentenoverleg (ISO) zijn studenten niet of beperkt op de hoogte van de regels rondom het recht op de basisbeurs. BBB heeft hierover een motie ingediend en hoopt dat de meerderheid van de Kamer zich hierachter schaart.

Kom beloften na
De studenten waren ervan overtuigd dat zij geen rente zouden gaan betalen over hun studielening. Nu blijkt echter dat niet het geval. Het kabinet heeft een renteverhoging aangekondigd, en wat BBB is dit onaanvaardbaar. Daarnaast worden studenten bij de aankoop van hun eerste huis toch geconfronteerd met hun studielening, terwijl het kabinet eerder communiceerde dat een studielening niet zou meetellen bij het aanvragen van een hypotheek. BBB is van mening dat het kabinet beide beloften dient na te komen. Zet de rente weer op 0% en zorg ervoor dat studenten niet afgerekend worden op hun studieschuld bij de aanvraag van een hypotheek.

De coalitiepartijen en het kabinet geven steevast het antwoord dat er geen ‘dekking’ is voor een ruimere basisbeurs en een ruimere compensatie. Dat is wat BBB betreft onzin. Er wordt 60 miljard in het papieren ‘stikstofprobleem’ gestoken en als het kabinet een origineel schilderij van Rembrandt wil kopen van 150 miljoen euro is dat ook geen probleem. 

Dus het kan wel, het is een politieke keuze! Een keuze om de studenten van Nederland een toekomst te bieden zonder zorgen.