BBB Fryslân tegen maatregelen uit concept-beheerplan Fochteloërveen

Op 8 april hebben de provincies Drenthe en Fryslân het concept-beheerplan voor het Natura-2000 gebied Fochteloërveen gepresenteerd. In het beheerplan worden veel maatregelen voorgesteld die de landbouw rondom het natuurgebied raken zoals waterpeilverhogingen, meer buffergebieden en een foerageergebied voor zwanen. De Friese BBB-fractie is daar uiteraard tegen. 

Het concept-beheerplan wekt de indruk dat de landbouw op voorhand als schuldige wordt aangewezen. Veel maatregelen die vanuit het beheerplan onderzocht en genomen worden hebben grote consequenties voor de omliggende landbouw. Terwijl nergens wordt onderbouwd dat die maatregelen ook daadwerkelijk gaan zorgen voor verbetering. Het Fochteloërveen ligt nou eenmaal op hooggelegen zandgrond. Water zal altijd in de diepe ondergrond wegzakken en naar lagergelegen delen van het land stromen. Een hoger waterpeil en meer bufferzones rondom het natuurgebied gaan dat niet veranderen. Dat er desondanks weer een claim wordt gelegd op omliggende landbouwgrond vindt BBB onbegrijpelijk. Daarbij gaat men volledig voorbij aan het eigendom van agrariërs en het belang van voedselvoorziening.

Natuur herstelt zich al sterk

Het probleem is niet de kwaliteit van de natuur, maar de kwaliteit van het beleid.
Uit de vegetatiekarteringen blijkt dat er sprake is van herstel van de natuur. Gewenste vegetatietypes nemen toe en gebieden die in slechte staat zijn nemen af. Daarbovenop wordt momenteel al flink geïnvesteerd in kadeherstel in het gebied, zodat regenwater beter vastgehouden wordt en het hoogveen verder kan groeien. Dit project is pas over drie jaar gereed. In plaats van nu nog meer maatregelen te nemen zou het beter zijn om de resultaten eerst af te wachten. Zolang het gebied zich volgens een positieve trend ontwikkelt is monitoren, onderhouden en beheren genoeg. 

Een ander voorbeeld is de wilde zwaan. Een wintergast waarmee het goed gaat in Nederland. In het noorden van de provincie nemen de aantallen toe, maar niet in het Fochteloërveen. Het waarom is onduidelijk. Voedsel en geschikt habitat is er voldoende, zo blijkt uit het stuk. Mogelijk komt het door verstoring, maar daarvoor ontbreekt de kennis. Toch wordt voorgesteld om foerageergebieden in te stellen. Bieten en aardappelen moeten dan op de akkers blijven staan als voedsel voor zwanen. Enkel omdat de zwanen die ’s winters naar ons land vliegen, volgens de beleidsmakers op de verkeerde plek neerstrijken. 

Doelen voor het gebied zijn tegenstrijdig

Niet alles kan overal, dat geldt ook voor de natuur. Dat blijkt ook als je dit concept-beheerplan leest: het herstel van het hoogveen is slecht nieuws voor verschillende planten en dieren die er voorkomen. De geoorde fuut, de witsnuitlibel, de wintertaling, de porseleinhoen en het paapje zijn bijvoorbeeld soorten die zich minder thuis gaan voelen in het gebied als gevolg van de hydrologische maatregelen om het hoogveen te laten herstellen. Het gaat om soorten waarvoor doelaantallen zijn vastgesteld binnen het gebied. In het geval van de wintertaling en porseleinhoen worden die aantallen nu al niet gehaald. Doelen die onderling tegenstrijdig zijn, zijn niet realistisch. Ze zouden aangepast moeten worden, maar worden nu juist misbruikt om te beweren dat het slecht gaat, met als gevolg dat er extra maatregelen afgedwongen kunnen worden.

Meer maatregelen, meer natuurgrond en dus meer geld lijken het doel te zijn. Zo is vastgesteld dat bij de aanwijzing onterecht het habitattype vochtige heiden is opgenomen, dan zou ieder weldenkend mens besluiten de bijbehorende doelstellingen te schrappen. Maar nee, in plaats daarvan wordt voorgesteld om extra maatregelen te nemen en het alsnog aan te leggen. Van realiteitszin lijkt weinig sprake.