Gemeente Olst-Wijhe gaat buiten zijn boekje

Met de woorden “gif is per definitie niet goed” wil wethouder Marcel Blind van de gemeente Olst-Wijhe een voorbeeld stellen door het gebruik van glyfosaat te verbieden op percelen welke de gemeente verpacht aan boeren. Een mening die vooral gebaseerd lijkt te zijn op onderbuikgevoelens en een maatregel die juridisch waarschijnlijk geen stand houdt.

Boeren gebruiken glyfosaat om eens in de 3-4 jaar op een geschikt moment in de vruchtwisselingscyclus lastige wortelonkruiden te kunnen bestrijden. Dit is mechanisch niet altijd mogelijk. Bijkomend voordeel is dat groenbemesters zo lang mogelijk op het land blijven staan. Groenbemesters vangen niet alleen CO2 op maar sparen ook de kostbare mineralen, die op die manier niet uitspoelen maar beschikbaar blijven in het volgende gewas. Iedere mechanische bewerking zorgt voor verlies van organische stof en dus het vocht bergend vermogen van de grond. Hoe geavanceerd nieuwe schoffelapparatuur ook is, het bestaande gewas wordt altijd beschadigd aan de wortels en zal meer moeite hebben om droge perioden te overleven. Tenslotte geven mechanische bewerkingen meer dieselverbruik. Roundup is dus eigenlijk heel milieuvriendelijk.

“Gif”
De dosis maakt het gif, leerden we ooit van Paracelcus. Zo weten we dat de meest giftige stoffen niet worden gemaakt in een laboratorium, maar door de natuur zijn voortgebracht. In de groene knolamaniet die gewoon in het bos staat, zit een dodelijk gif, amanitine genaamd. En het mooie Jacobskruid? Knettergiftig. Bij het plukken kan het onherstelbare leverschade toebrengen. Wanneer we stoffen gaan gebruiken als medicijn of als gewasbeschermingsmiddel dan wordt er jarenlange studie besteed aan de werkzaamheid en bijwerkingen, maar ook giftigheid voor andere flora en fauna en afbreekbaarheid etc. En terecht! De giftigheid wordt uitgedrukt in een LD50 waarde die voor de gebruiker wordt vertaald in een symbool. Kijk maar eens in uw keukenkastje wat er staat op afwasblokjes en schoonmaakmiddelen.

Etiket Dreft Afwasmiddel

Geen enkel toegelaten middel op basis van glyfosaat bevat een gevaarsymbool. De claim van wethouder Blind dat glyfosaat onevenwichtig veel gif toevoegt is dus feitelijk onjuist.

Gemeente Olst-Wijhe heeft nu formeel besloten om deze eis structureel op te nemen bij verpachten van haar gronden. Ieder, tussen partijen, afgesloten pachtcontract wordt door de Grondkamer beoordeeld. Grondkamer Zuid heeft recentelijk nog een pachtcontract gewijzigd en het artikel afgekeurd, waarin een glyfosaatverbod is opgenomen. Motivatie hiervoor was dat het middel volgens landelijke wetgeving is toegestaan en er geen goed bruikbaar alternatief is. Bovendien heeft de verpachter (Provincie) geen publiekrechtelijke bevoegdheid op een verbod, en heeft men naar oordeel van de grondkamer onvoldoende onderbouwd welke nadelige effecten glyfosaat heeft op de specifieke omgeving van het perceel. Door geen gebruik te kunnen maken van glyfosaat zal het perceel sneller veronkruiden en dus minder aantrekkelijk zijn als als akkerbouwgrond. Dit moet dan ook worden gecompenseerd in de pachtprijs. Zo klaar als een klontje zou je zeggen! Maar de provincie ging in beroep bij de Centrale Grondkamer. Voor de goede orde dit is niet de rechterlijke macht! De centrale grondkamer oordeelde anders en vernietigde de beslissing van Grondkamer Zuid en keurde de overeenkomst goed, omdat het niet om een buitensporige verplichting ging. Het betreft een éénjarig pachtcontract, welke in de toekomst voor natuur of infrastructuur beschikbaar komt. Hieruit kan niet worden geconcludeerd dat in andere overeenkomsten een dergelijk verbod stand houdt. Elke situatie kan daarin anders zijn, ook het rendement (pachtsom) voor de pachter is een overweging om een verplichting buitensporig te beoordelen.

Als plaatselijke overheden wetenschappelijke beoordeling negeren en op eigen houtje een officieel toegelaten middel verbieden, wordt het een onoverzichtelijk woud aan wetten en regels en jaag je ondernemers je gemeente uit.

Auteur: Derk-Evert Waalkens, Plantkundige en kandidaat Kamerlid bij BoerBurgerBeweging