Het Kabinet maakt met het stikstofakkoord de weg vrij voor de definitieve afbraak van het platteland. BoerBurgerBeweging (BBB) maakt zich grotere zorgen dan ooit over de leefbaarheid op het platteland en begrijpt niet hoe de coalitiepartijen en de SP, SGP en 50Plus hiermee kunnen instemmen. ‘Het platteland wordt door deze regering in de uitverkoop gezet’, zegt lijsttrekker Caroline van der Plas van BBB.
Groen zal nu rücksichtslos worden ingeruild voor grijs en het plattelandslandschap zoals wij dat nu kennen, zal de komende decennia daardoor onherkenbaar veranderen. De stikstofruimte die vrijkomt bij het uitkopen van boeren kan gekocht worden door met staatsgeld gefinancierde bedrijven, zoals Schiphol, Vliegveld Lelystad en de grootste uitstoter van CO2: de energiesector. ‘Het akkoord lijkt wel de natte droom van de VVD, nu kan vliegveld Lelystad open’, zegt Van der Plas. De diepe zakken van deze sectoren zullen het aanzicht van het platteland definitief vervuilen met distributiecentra, datacenters en andere bouwsels die het uitzicht en de biodiversiteit vernietigen.
Het voorliggende akkoord kent hogere doelstellingen voor natuur en boer en meer financiële middelen vanuit de overheid. Het “stikstofprobleem” wordt echter vervangen door een ruimteprobleem, waarbij de stad, industrie, luchtvaart en energiesector als winnaars uit de bus lijken te komen. Met dit akkoord is de weg vrijgemaakt voor de afbraak van het platteland. ‘Over 20 jaar is Nederland volgeplempt met zonneparken, distributiecentra, datacenters en andere uitzichtvervuilers en biodiversiteitsvernietigers. Als we daar nu niet iets tegen doen, vraagt iedereen zich dan af, hoe we dit hebben kunnen laten gebeuren’, stelt Van der Plas.
Groen ingeruild voor grijs
BBB wil daarom dat de uitkoop van boeren om groene economie (landbouw) in te ruilen voor grijze economie (industrie) wordt gestopt. Boeren maken geen luxeproducten, maar noodzakelijke producten: voedsel. Voedsel vormt naast zuurstof en water een eerste levensbehoefte. Voedselmakers jaag je niet weg uit Nederland, die behoud je voor Nederland. De manier waarop deze regering omgaat met de meest vruchtbare en groene gronden ter wereld, is een gotspe. “In landen waar voedselproductie niet vanzelfsprekend is, kijkt men met verbijstering naar hoe wij hier omgaan met onze voedselproducenten”, aldus Van der Plas.
Voor boeren dichtbij natuurgebieden, die hun bedrijf willen laten opkopen om de stikstofuitstoot daar te beperken, zal het in de praktijk erg moeilijk worden om op een andere plek in Nederland hun bedrijf voort te zetten. Dus ruimte maken voor de natuur door boeren gaat ook betekenen dat deze boeren waarschijnlijk definitief afscheid moeten nemen van hun bedrijf, dat vaak al generaties in de familie zit, maar ook van hun levenswijze. Een boer word je niet, een boer bén je.
Onhaalbaar
BBB vindt het heel vreemd dat het Kabinet niet kijkt naar de haalbaarheid van de stikstofplannen. Immers:
- Het doel van halvering van de totale stikstofuitstoot in Nederland is het dubbele van wat landbouwexperts als haalbaar achten
- Met het tussendoel voor 2025 moeten boeren binnen 5 jaar nieuwe innovaties ontwikkelen, laten goedkeuren door een bureaucratische overheid én in de praktijk toepassen. Ook dat is niet haalbaar. Het Kabinet toont hiermee aan ver van de werkelijkheid af te staan.
- Wie deze innovaties gaat betalen is bovendien niet duidelijk. Er is vooral geld voor stoppers en slechts weinig geld voor innovaties en geen geld om de hogere kostprijs voor boeren te compenseren.
- Het stikstofakkoord praat over de landbouw maar niet over de industrie- en energiesector
BBB is voor een eerlijk beleid wat gestoeld is op wetenschappelijke basis. Op de achtergrond van het stikstofdossier gaat het echter ook om een strijd om de ruimte op het platteland. De boeren die met hun vergunningen in de knel gekomen zijn (de zgn ruim 3.000 PAS-melders) kunnen nu een oplossing tegemoet zien, dat klinkt positief. Hoe snel dat gaat en hoe de banken hiermee omgaan, is echter niet bekend. De onzekerheid is voor hen dus nog steeds niet voorbij en dat is zeer schadelijk.
Het beroepsverbod voor stoppende boeren is van de baan. Dat lijkt op een handreiking van het Kabinet, maar die wist héél goed dat het beroepsverbod juridisch nooit haalbaar was. We kunnen hier dus spreken van een wassen neus.
Paniekvoetbal
Het nu voorgestelde akkoord is volgens BBB paniekvoetbal, waarbij het ene probleem wordt opgelost en het volgende probleem wordt gecreëerd. En we weten dat de overheid er telkens niet in slaagt om hier effectief en met de menselijke maat mee om te gaan. Vraag maar aan de inwoners van Groningen die al jaren wachten op een behoorlijke compensatie voor de aardbevingsschade en de ouders in de kindertoeslagaffaire.
BBB wil geen paniekvoetbal maar een stabiel, langjarig en betrouwbaar plattelandsbeleid met een looptijd van tientallen jaren waarin wordt vastgelegd wie welke ruimte krijgt in Nederland. Dit beleid wordt eerst besproken met alle sectoren, zoals: landbouw, industrie, luchtvaart, bouw en een representatieve groep Nederlandse burgers en maatschappelijke organisaties. Op basis van de uitkomst van de gesprekken wordt dit beleid ontwikkeld, in nauwe samenspraak met en instemming van de sectoren.
De voorgestelde maatregelen vragen grote investeringen van de boeren. Kleinere bedrijven krijgen dit niet betaald. Het akkoord leidt dus minder, maar wel steeds grotere landbouwbedrijven, terwijl het maatschappelijk draagvlak hiervoor klein is.
Een normale gang van zaken is volgens BBB dat je EERST de randvoorwaarden op orde brengt voor je nieuwe doelen in wetgeving vastlegt. Pas als er bewezen effectieve middelen beschikbaar zijn die aantoonbaar de stikstofneerslag verlagen kun je doelen halen. Wij gaan er namelijk vanuit dat vermindering van de stikstofneerslag het doel is en niet alleen dat de bouw- en infrastructuursector weer aan de slag kunnen. Daar lijkt het nu wel op. De zogenoemde Kritische Depositiewaardes (de hoeveelheid stikstof die mag neerslaan op een natuurgebied) zijn soieso onhaalbaar. Als alle vee, alle verkeer, alle mensen, alle luchtvaart en alle industrie uit Nederland is verdwenen, dan nog is de stikstofdepositie in tientallen natuurgebieden te hoog. BBB pleit dan ook voor haalbare normen waardoor het mooie karakteristieke Hollandse landschap beschermd en beheerd blijft.
In de natuurgebieden is overigens volgens BBB veel meer aan de hand dan alleen de neerslag van stikstof uit binnenland en van over de grens. Ook klimaatveranderingen als droogte en de manier waarop natuurorganisaties met beheer om gaan hebben grote invloed op de ontwikkeling van biodiversiteit. Alleen stikstofregels lossen dat niet op. Het akkoord biedt hier wel geld voor maar geen oplossingen of randvoorwaarden.
