BBB Zuid-Holland kritisch op het afplaggen van landbouwgrond

Herstel of verlies? In het Groene Hart, een landschap dat zijn geschiedenis zuchtend draagt in het veen, woedt een stille strijd. Terwijl beleidsmakers dromen van bloemrijke hooilanden en terugkerende zeldzame soorten, wordt onder de laarzen van boeren letterlijk de vruchtbare grond weggeschraapt. Het zogenaamde afplaggen (het verwijderen van de voedselrijke bovenlaag van landbouwgrond) wordt in toenemende mate ingezet voor natuurherstel. Maar de vraag is: herstelt dit werkelijk de balans of brengen we juist nieuwe schade toe?

In Zuid-Holland staat meer dan 1.700 hectare veenweidegrond op de nominatie om te worden afgeplagd. Daarmee raakt de provincie niet alleen productieve landbouwgrond kwijt, maar ook het hart van een cultuur en gemeenschap die al generaties meegaat. Volgens schattingen (o.a. gebaseerd op onderzoek van CLM Onderzoek en Advies en provinciale ramingen) bedragen de directe afplagkosten gemiddeld €40.000 per hectare, in totaal zo’n €68 miljoen. Daarbovenop komen jaarlijkse beheerkosten van €1.000 tot €2.500 per hectare. Over 30 jaar loopt dat op tot €119 tot €195,5 miljoen.

Definitief verlies

Tel daarbij op het verlies aan landbouwopbrengsten: met gemiddeld €3.000 bruto-opbrengst per hectare per jaar betekent dat €153 miljoen verlies in drie decennia. Samen kost dit beleid de samenleving tussen de €272 en €348 miljoen. ‘’En de grond zelf? Die komt niet meer terug. Na afplaggen is landbouw vrijwel onmogelijk. Het verlies is definitief’’, aldus de BBB-fractie van Zuid Holland. ‘’We zien, horen en spreken dagelijks met boeren, omwonenden en ondernemers. Mensen met wortels in het landschap. Wat zij delen is geen verzet om het verzet, maar een oprechte zorg’’.

Zorgen om:

• Bodemdaling: de veenbodem oxideert sneller zonder beschermende toplaag.
• CO₂-uitstoot: drooggelegd veen stoot grote hoeveelheden broeikasgassen uit.
• Waterbeheer: kwetsbare bodemstructuren maken het moeilijker water te reguleren.
• Cultuurlandschap: het agrarisch karakter verdwijnt voor uniforme ‘natuur’.
• Sociale samenhang: dorpen waar landbouw centraal staat verliezen hun fundament.
  

Alternatieven

BBB Zuid-Holland is niet tegen natuur. Integendeel: zij pleiten juist voor een slim, samenhangend natuurbeheer waarin landbouw en natuur elkaar aanvullen. Verschralingsbeheer, zonder af te plaggen, is zo’n alternatief. Met maaibeheer en nutriëntenafvoer bereik je ook een voedselarme bodem, maar zonder de destructieve gevolgen. Bovendien is het financieel aantrekkelijker: met kosten van €500 tot €1.500 per hectare per jaar is deze aanpak drie tot tien keer goedkoper dan afplaggen. En landbouw blijft mogelijk.

Landbouw en landschap samen laten bloeien

‘’Onze provincie staat voor grote beslissingen. Wat wij vragen, is geen stilstand, maar een pas op de plaats. Kies voor beleid dat verbindt in plaats van scheidt. Voor een landschap waar plaats is voor biodiversiteit én boeren. Voor eerlijkheid boven kosten, klimaat en draagvlak’’, aldus de fractie. ‘’Laat de Krimpenerwaard niet de speelbal worden van symbolisch groen beleid, maar het toonbeeld van hoe landbouw en landschap samen kunnen bloeien. En bovenal: luister naar de mensen die er wónen’’.