BBB Zuid-Holland: SANE roept nog te veel vragen op

Een nieuw stikstofpakket met een vriendelijk klinkende naam: SANE, de Samenhangende Aanpak Natuurherstel en Economie. Het pakket zorgt voor onrust, boosheid en verwarring onder boeren, tuinders én veel bewoners van het Zuid-Hollandse platteland. De provincie wil met dit plan natuur herstellen en tegelijk de economie laten doordraaien. Klinkt mooi, maar zoals het er nu ligt, kan de BBB-fractie Zuid-Holland er niet mee instemmen.

De fractie ziet een voorstel dat niet in balans is, waar draagvlak ontbreekt en waarin het vertrouwen van boeren verder onder druk komt te staan. Dat moet en kán beter.

“Een vrachtwagen keren op een heel smal weggetje”

Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland benoemt in het voorstel dat het is besproken met vijftig stakeholders, met als doel om te informeren en eerste beelden op te halen. Toch leeft bij veel betrokkenen het gevoel dat deze fase het participatieproces al zou hebben vervangen.

John van der Salm, nauw betrokken bij een van de lopende gebiedsprocessen, verwoordde het treffend: “Een vrachtwagen keren op een heel smal weggetje vraagt tijd en daar wordt met dit plan gewoon overheen gewalst.” Zijn woorden raken aan iets groters: het gevoel dat bestaande processen en zorgvuldig opgebouwde samenwerking in de regio met één pennenstreek terzijde worden geschoven.

Verwarring over betrokkenheid

De verwarring over wie er wanneer en op welke manier betrokken is geweest, voedt helaas het wantrouwen. Niet alleen bij belangenorganisaties, maar ook bij veel boeren en inwoners van Zuid-Holland, stelt de fractie. Meer dan 3.850 mensen tekenden een petitie tegen het voorstel, er kwamen honderden brieven binnen bij de provincie.

Het provinciebestuur liet in reactie op deze zorgen weten dat dit nog niet de fase was om daadwerkelijk te participeren: “Er ligt nu alleen een voorstel om vier zaken uit te werken, waarbinnen nog veel keuzes te maken zijn.” Daarbij is toegezegd dat in de vervolgfase een aparte paragraaf over participatie zal worden opgenomen.

De fractie waardeert die toezegging, maar het signaal vanuit de regio blijft helder: een gevoel van eigenaarschap en betrokkenheid ontstaat niet achteraf, dat begint bij het serieus betrekken van mensen vanaf het begin.

Veel vragen

Ook inhoudelijk rammelt het voorstel. Er is geen financiële dekking. Het geld moet van het Rijk komen, net als de meeste beleidsmaatregelen. En ondertussen lost het volgens experts nog geen tien procent van het stikstofprobleem op. ‘’Wat voor basis is dat dan?’’, vraagt BBB Zuid-Holland zich af.

De gebiedsgerichte aanpak waar samen met regio’s en sectoren aan wordt gewerkt, komt zo op losse schroeven te staan. Terwijl juist die aanpak, gebaseerd op maatwerk, volgens de fractie de enige weg vooruit is. Het huidige SANE-beleid voelt voor veel betrokkenen als een constructie die over hun hoofden heen wordt gelegd.

Het voorstel van BBB Zuid-Holland

De BBB-fractie heeft in de Provinciale Staten een aantal verbeterpunten ingebracht die het voorstel eerlijker en werkbaarder maken. Niet alleen voor boeren, maar voor iedereen in Zuid-Holland. Want stikstofreductie is geen exclusief landbouwprobleem. Ook industrie, mobiliteit en woningbouw moeten hun bijdrage leveren.

Bovendien benadrukt de fractie dat de noodzaak tot stikstofreductie niet uit de lucht komt vallen. Die is in belangrijke mate voortgekomen uit beleid van vorige kabinetten. Dat maakt het des te belangrijker dat er nu met een realistisch en gedragen plan wordt gekomen.

De speerpunten van de BBB-fractie Zuid-Holland:

• Maak onderscheid tussen ammoniak (NH₃) en stikstofoxiden (NOₓ), in plaats van één generiek plafond.
• Zorg voor een transparant stikstofregistratiesysteem, zodat iedereen weet waar hij aan toe is.
• Hoewel het SANE-plan nergens over onteigening spreekt, blijft de BBB principieel voorstander van een vrijwillige aanpak. Dus: geen maatregelen zoals het voorkeursrecht of onteigening, maar kies voor vrijwillige grondbanken en geef jonge boeren toekomstperspectief.
• Laat natuurdata onafhankelijk toetsen en monitor structureel.
• Voer een maatschappelijke kosten-batenanalyse uit, zodat duidelijk wordt wat dit betekent voor álle sectoren.

De BBB-fractie kiest voor vertrouwen

BBB Zuid-Holland gelooft niet in maatregelen zonder draagvlak. Beleid maak je niet met spreadsheets en deadlines, maar met mensen en realistische keuzes. Daarom werkt de fractie de komende weken aan moties en amendementen die het SANE-voorstel in lijn brengen met wat Zuid-Holland nodig heeft: een toekomstbestendig platteland én een leefbare provincie.