Het kabinet zag ook het dieseltekort niet aankomen

Er dreigt een dieseltekort in Nederland, als in december een verbod ingaat op de import van ruwe olie uit Rusland. En dat heeft grote gevolgen. Niet alleen voor de prijs aan de pomp, maar ook voor de landbouw, transport, scheepvaart, bouw en andere relevante sectoren. 12 april jl. stelde fractievoorzitter Caroline van der Plas hier al vragen over, maar het kabinet zag geen reden tot zorg, bleek uit de beantwoording van 24 mei. ‘Er is dus ruim 90% daarvan nog beschikbaar dat biedt perspectief.’ was het antwoord.

Geen reden tot zorg
Regeren is vooruitzien blijkt met de huidige coalitie een achterhaald concept, ook nu. Op 12 april stelde fractievoorzitter Caroline van der Plas al vragen over het aanstaande dieseltekort aan de voormalig minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Dit aan de hand van het artikel:
Er is een dieseltekort op komst maar niemand heeft het erover: stevenen we af op een echte oliecrisis?

Het kabinet zag echter geen reden tot zorg. Er was genoeg op voorraad was het antwoord en over eventuele maatregelen werd nog niet gesproken. Wel werd er samen met de Europese Commissie gekeken om minder afhankelijk te worden van Russische olie, en daarvan de gevolgen goed in kaart te brengen. Dit is natuurlijk een goed streven, maar dit had al vele jaren eerder moeten gebeuren. Nederland en de EU hebben zich te lang afhankelijk gehouden van Rusland.

Tanken wordt onbetaalbaar
‘Vooruitlopend op sancties op het terrein van olie roept het kabinet Nederlandse bedrijven op om de import van Russische olie zo veel mogelijk te beperken.’ schrijft de minister op 24 mei jl. Klinkt aannemelijk, maar binnen zo’n korte tijd omschakelen op andere alternatieven is volstrekt onhaalbaar. Weer een voorbeeld van de theorie die totaal niet in lijn ligt met de praktijk. Gevolg; vele bedrijven staan momenteel op omvallen. En het zijn veelal de burgers, de MKB-bedrijven en de landbouw die hiervan de dupe zullen worden. Tanken aan de pomp wordt onbetaalbaar.

Geen urgentie
Het kabinet mist totaal de urgentie om de drijvende krachten van onze economie te steunen. Over de energieprijzen schrijven zij: ‘Fluctuatie van energieprijzen is van alle tijden en is onderdeel van het ondernemersrisico.’ Ook daarom is het aangekondigde pakket voor het MKB van het kabinet zo mager. Zij zien geen noodzaak om hen te steunen. In een advies van het ministerie van financiën werden faillissementen van het MKB ook als niet ontwrichtend ervaren. ‘Dat is de werking van gezonde marktdynamiek’. luidde het advies.

Met deze starre houding van het kabinet verdwijnt een groot deel van het MKB, valt 8% van de glastuinbouwers binnen een korte tijd om en verdwijnt het grootste deel van onze vissersvloot. Het gevolg is nog meer afhankelijkheid van het buitenland. Laat staan wat dit voor gevolgen gaat hebben voor de voedselvoorraad. Een voedseltekort lijkt op de korte termijn al onvermijdelijk. Wat BBB betreft onaanvaardbaar. We kunnen momenteel zien wat afhankelijkheid van het buitenland doet met de voedsel- en energieprijzen. Die worden onbetaalbaar voor de gewone man.

Bekijk hier de antwoorden op de Kamervragen van fractievoorzitter Caroline van der Plas.

Vraag 1
Kent de Minister het artikel: “Er is een dieseltekort op komst, maar niemand heeft het erover: dreigt er een echte oliecrisis?:
Antwoord
Ja, de Minister van Klimaat en Energie heeft hiervan kennisgenomen.

Vraag 2
Klopt het eventueel sanctioneren van de Russische oliehandel het olieaanbod met miljoenen vaten olie per dag zouden kunnen verminderen?
Antwoord
Rusland is de op twee na grootste olieproducent (na de VS en Saoedi-Arabië) en grootste exporteur van olie en olieproducten in de wereld. Het land exporteerde 7,8 miljoen vaten per dag naar wereldmarkten. Het Internationaal Energie Agentschap (IEA) gaat inmiddels uit van een daling van de diesel exporten met 40% en een afname van 1,5 miljoen vaten per dag aan ruwe olie op basis van genomen sanctiemaatregelen en zelf-sanctionerend gedrag van marktpartijen. Oliesancties zouden een grotere invloed kunnen hebben op deze Russische exporten.

Vraag 3
Kan de Minister duiden welke gevolgen dit zal hebben en nu eventueel al heeft voor de sectoren die afhankelijk zijn van diesel, zoals bijvoorbeeld de landbouw, transport, scheepvaart, bouw en andere relevante sectoren?
Antwoord
De Minister van Klimaat en Energie is bekend met de lagere dan gemiddeld aanwezige voorraden van gasolie/diesel in de markt, inclusief de spanning rond de bevoorrading van de binnenlandse bunkervaart (zie, Schuttevaer.nl). Recent heeft hij opdracht gegeven aan COVA om dieselvoorraden aan de markt te leveren om het aanbod te ondersteunen. Dit in het kader van de tweede collectieve actie van het IEA (Kamerstuk 32 852, nr. 185).
In totaal zal COVA in de komende maanden 1,6 mln vaten aan gasolie/diesel aan de markt leveren. Deze gasolie/diesel komt bovenop de 0,8 mln vaten olie(producten) die het bedrijfsleven in maart 2022 op de markt heeft gebracht in het kader van de eerste collectieve actie van het IEA.

Vraag 4
Kan de Minister duiden welke gevolgen het dreigende oliekort op de samenleving zal hebben?
Antwoord
Nederland dringt er bij de Europese Commissie op aan een analyse te maken hoe Europa onafhankelijker kan worden van Russische olie, hoe de gevolgen daarvan zo goed mogelijk kunnen worden ondervangen, met behoud van voldoende leveringszekerheid (zie brief inzake leveringszekerheid van 22 april 2022, Kamerstuk 29 023, nr. 302). Vooruitlopend op sancties op het terrein van olie roept het kabinet Nederlandse bedrijven op om de import van Russische olie zo veel mogelijk te beperken.
Het uitwerken van een afbouwplan olie vergt tijd en nauw overleg met Europese partners. Er dient daarbij ook gekeken te worden naar verschillende van olie afgeleide producten zoals benzine, diesel, stookolie, kerosine en bijvoorbeeld hoe snel alternatieven voor olie (biobrandstoffen) kunnen worden opgeschaald. Om die reden roept Nederland de Europese Commissie en andere lidstaten op om gezamenlijk werk te maken van een exit-strategie voor Russische olie. De Europese Commissie is in haar publicatie RePower EU reeds ingegaan op het onafhankelijker worden van Russisch gas. Het kabinet verzoekt de Commissie ook een vergelijkbare publicatie over olie te maken. Het kabinet zet hierbij in op een ambitieus maar realistisch pad, waarbij rekening wordt gehouden met substitutie en waarbij het kabinet haar Europese partners betrekt. Nederland vraagt de Commissie in haar impactas- sessment het scenario van een spoedige uitfasering als belangrijk scenario mee te nemen om te bezien wat, als dit EU-breed zou worden toegepast, de gevolgen zijn en hoe die zo goed mogelijk ondervangen kunnen worden.
De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit heeft op 3 mei jl. een rapport met de mogelijke effecten op bedrijven in de land- en tuinbouw naar de Kamer gestuurd (Kamerstuk 36 045, nr. 151). Een rapport met de mogelijke effecten op de visserij volgt op korte termijn.

Vraag 5
Wordt overwogen om maatregelen te nemen om het olietekort op te vangen, zoals een autoloze zondag, beperkt gebruik (benzine en diesel op de bon) of snelheid beperkende maatregelen, zoals het Internationaal Energieagentschap in zijn strategieën voorschrijft?
Antwoord
Een crisisaanpak bestaat in principe uit twee onderdelen: inzet van strategi- sche voorraden of vraagbeperkende maatregelen, of een combinatie daarvan. Het IEA heeft een handreiking gedaan voor maatregelen die de olievraag in OESO-landen kunnen beperken (snelheidsbeperkingen, verplicht thuiswerken, autoloze zondagen, etc.)
Het IEA heeft aangegeven dat er tot nu toe 9% van de strategische globale olievoorraden is ingezet; er is dus ruim 90% daarvan nog beschikbaar dat biedt perspectief. Ook in Nederland is er nog ruim 90% van de strategische voorraden aanwezig (na de twee collectieve acties is nog 27,5 miljoen vaten van de bijna 30 miljoen vaten aanwezig).

Vraag 6
Zo ja, wanneer zijn deze maatregelen te verwachten? Zo nee, hoe wordt het olietekort dan opgevangen?Antwoord
Recent heeft de Minister van Klimaat en Energie opdracht gegeven aan COVA om dieselvoorraden aan de markt te leveren om het aanbod te ondersteunen. In zijn totaliteit zal COVA in de komende maanden 1,6 mln vaten aan gasolie/diesel leveren. Deze gasolie/diesel komt bovenop de 0,8 mln vaten olie(producten) die het bedrijfsleven in maart al extra op de markt heeft gebracht.

Vraag 7
Wordt overwogen om de oliewinning in Angola en/of Nigeria op te voeren en deze olie te importeren? Zo nee, waarom niet?
Antwoord
Dit is aan deze landen zelf om dat te besluiten.

Bekijk hier alle antwoorden.