BBB & JA21 lanceren reparatiewet stikstof!

Ook de boeren, de luchtvaart en de industrie moeten vanwege deze zelfgecreëerde stikstofcrisis fors inkrimpen. Het kabinet wil de komende jaren duizenden boeren opkopen of zelfs onteigenen; dit beleid betekent dus het einde van familiebedrijven die vaak al generaties lang voedsel produceren en land beheren. In de luchtvaart komen duizenden banen op de tocht te staan en ook het bouwen van huizen dreigt volledig vast te staan.

Daarom hebben JA21 en BBB samen dit tienpuntenplan stikstof opgesteld. Door uitvoering van dit plan gaat Nederland van het slot, wordt veel persoonlijk leed voorkomen en zadelen we de volgende generaties niet op met een extra stikstofschuld van 25 miljard euro. Lees verder onder de video!

1. Introduceer met spoed een reparatiewet!

De gewijzigde Wet Natuurbescherming van 16 december 2015 is onhaalbaar gebleken. De doelstellingen bieden geen enkele beweegruimte en de normen zijn veel te hoog. De Nederlandse samenleving staat op het stikstofslot. Daarom moet het kabinet zo snel als mogelijk met een reparatiewet komen. Deze reparatiewet regelt in ieder geval:

het laten vervallen van de resultaatverplichting in artikel 1.12a: dus geen onhaalbare stikstofwaarden (KDW’s) die niets zeggen over de staat van de natuur
het monitoren van de voortgang van het Natuurbeleid door middel van waarnemingen in plaats van rekenmodellen
het borgen van aandacht voor de sociaal-economische gevolgen van het Natuurbeleid in de Wet en
het borgen van het belang van voedselzekerheid en het belang van leefbaarheid van het platteland in de Wet

2. Breng de daadwerkelijke staat van de Nederlandse natuur in kaart

Het kabinet heeft geen goed zicht op de staat van de Nederlandse natuur. In plaats van beleid te baseren op bodemanalyses en waarnemingen baseert het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselveiligheid het hele stikstofbeleid op rekenmodellen en aannames. Deze theoretische modellen van het rekenprogramma AERIUS zijn te onnauwkeurig om lokaal beleid op te bepalen, zo stelde eerder al de commissie-Hordijk. Daarom moet Nederland zo snel als mogelijk de daadwerkelijke staat van de Nederlandse natuur in kaart gaan brengen door middel van bodemanalyses en door gebruik te maken van de al bestaande Flora en Fauna bank. Deze gegevens kunnen vervolgens verwerkt worden in deze databank (Flora & Faunabank) die voor iedereen gratis toegankelijk gemaakt moet worden.

Op dit moment bepaalt de habitatsoort welke planten of dieren bij een bepaalde habitat thuis horen. Er is niet gekeken of in een specifiek gebied daadwerkelijk alle bij die habitat planten of dieren horende soorten ooit aanwezig zijn geweest. Door gebruik te maken van de gegevens van de Flora en Fauna bank kan deze tekortkoming worden rechtgezet: in stand houden wat er daadwerkelijk is of is geweest, en monitoren op basis van waarnemingen en tellingen.

3. Verminder het stikstofbudget van 25 miljard euro

Het stikstofbudget van 25 miljard euro is meer dan het dubbele van de Nederlandse defensiebegroting van het jaar 2021. Circa vierduizend euro moet elk huishouden inleveren aan belastinggeld om het stikstofbudget van 25 miljard euro bij elkaar te schrapen. In een tijd van stijgende prijzen voor wonen, energie, voedsel en brandstof, is het onmogelijk te verkopen dat het kabinet aan stikstof miljarden wil gaan uitgeven. Miljarden waarvan het zeker is dat de besteding ervan de economie meer schade berokkend, en waarvan het zeer onzeker is of het beoogde doel (een goede staat van instandhouding van de natuur) wel wordt bereikt.

4. Halveer het aantal Natura 2000-gebieden

Nederland heeft destijds 162 Natura 2000-gebieden aangewezen. De kleinste daarvan telt slechts 15 hectare, namelijk de Abdij Lilbosch & voormalig Klooster Mariahoop in Limburg. Flora en fauna floreert niet op postzegel landschappen, maar op uitgestrekte natuurgebieden. Daarom is het noodzakelijk het aantal Natura 2000-gebieden eens goed onder de loep te nemen. Van de 162 Natura-gebieden zijn er 32 kleiner dan 200 hectare. Circa tachtig procent daarvan is volgens de modellen overbelast met stikstof. Van de top tien grootste N2000-gebieden met meer dan 50.000 hectare is volgens de modellen slechts twintig procent overbelast. Piepkleine natuurgebieden zouden niet als Natura 2000-gebied mogen tellen. Nederland dient zich te richten op de kwaliteit en niet op de kwantiteit van natuurgebieden. Daarvoor moet het hele Natura-2000 beleid herijkt worden. Tweehonderd hectare zou moeten gelden als basis van een nieuwe ‘kritische oppervlaktewaarde’ (KOW).

Verder moet er een algehele stop komen op nieuwe N2000-gebieden. In Friesland wil men het natuurgebied de Fûgelhoeke als nieuw Natura 2000-gebied aanwijzen. Dit gebied is in de modellen extra stikstofgevoelig en levert bij benoeming gelijk al problemen op voor omliggende landbouw en industrie. Zo creëer je problemen terwijl de natuur zich nu al prachtig ontwikkelt!

5. Grenswaarden naar Duits model

Boeren, bouwbedrijven, luchtvaartmaatschappijen en andere ondernemingen krijgen meestal geen natuurvergunning meer. Schiphol moet inkrimpen, Lelystad Airport mag niet open, en Maastricht Aken Airport moest onlangs bijna sluiten. De omgevingsvergunning staat daar aan de basis van. Door middel van de AERIUS-calculator wordt bepaald of een project leidt tot stikstofdepositie in een nabijgelegen Natura 2000-gebied. Boven een grens van 0,005 resulteert dat in de noodzaak voor een stikstofvergunning. De inschattingen van AERIUS zijn niet alleen te streng, maar tevens ook onnauwkeurig. Het leidt tot schijnzekerheid, stelde ook de commissie-Hordijk. Daarom moeten de grenswaarden omhoog en de normen dus omlaag. Buurlanden als Duitsland doen dat ook. Dat mag gewoon van Brussel.

6. Zet industrie- en boerentafels op

De doelstellingen van het Klimaatakkoord zijn tot stand gekomen door zogenaamde ‘klimaattafels’. Hetzelfde moet ook gebeuren op het gebied van stikstof. De sector te betrekken bij ingrijpende keuzes zorgt voor evenwichtiger beleid. Daarom moeten we boerentafels opzetten waarin boeren mee kunnen praten over het stikstofbeleid. Daarnaast moeten ook de relevante industrieën een grotere rol gaan spelen in de besluitvorming. Naast boerentafels, pleiten wij ook voor industrietafels waarin de luchtvaart, scheepvaart, en andere industrie waarin stikstof uitgestoten wordt, betrokken worden.

7. Maak van stikstofreductie een verdienmodel

Laat ondernemers doen waar ze goed in zijn: ondernemen en innoveren. Door het reduceren van stikstof te belonen, wordt het bedrijfsleven uitgedaagd om zoveel mogelijk te reduceren. Dit kan heel eenvoudig door ondernemers een deel van de stikstofruimte die ze besparen te laten verleasen, of te verkopen. Om daarbij te voldoen aan artikel 6 van Habitatrichtlijn vindt er bij verkoop een afroming plaats die direct ten goede komt aan de natuur. Een financiële prikkel is nog altijd een van de beste instrumenten. Daar is onder burgers ook meer draagvlak voor. Bovendien kunnen door stikstofruimte te verleasen woningbouwprojecten die tijdelijk stikstof nodig hebben direct van de grond komen. Zo openen we het stikstofslot!

8. Continue metingen gekoppeld aan doelvoorschriften

Maak agrarisch ondernemers zelf verantwoordelijk voor het behalen van hun doelen op basis van metingen op het bedrijf. Uit onderzoek is gebleken dat vooral managementmaatregelen bepalend zijn voor emissiereductie. Deze tellen nu echter niet mee, ook reductiesystemen die niet op de door de minister erkende lijst staan tellen niet mee. Door te meten op het bedrijf krijgen managementmaatregelen en nieuwe innovaties wel een plek in het beleid. Dit stimuleert het ondernemerschap en de samenwerking tussen de agrarische sector en de industrie door samen innovaties te ontwikkelen. Wageningen Universiteit toonde eerder al aan dat innoveren 9 maal goedkoper is dan uitkopen!

9. Stikstof is niet de énige factor in onze natuur

De eenzijdige blik op stikstof doet geen recht aan de complexiteit van de natuur. Het welzijn van een plant of dier wordt bepaald door veel factoren en stikstof is er daar slechts één van. Het klimaat is bijvoorbeeld van groot belang, maar ook de waterhuishouding, andere bodemelementen en het beheer van de natuur en de grootte van leefgebieden.

Er gaat veel geld naar natuurbeheer, maar het is volstrekt onduidelijk wat dat bijdraagt aan betere natuur. Er worden bomen geplant op plaatsen waar ze niet horen (en niet zullen gedijen), er wordt verzuimd om te begrazen in heidegebieden en halve bossen worden gekapt.Goed natuurbeheer is dus ook een voorwaarde voor een goede staat van instandhouding van de natuur. En dat moet onafhankelijk gecontroleerd worden en niet zoals nu door terreinbeheerders zelf. Er gaan miljarden in om.

10. Merk tijdelijk spoedwoningbouw aan als openbaar belang

Nederland kampt met een historisch woontekort maar door de ongekend strenge stikstofregels kunnen er amper huizen bijgebouwd worden. De kabinetsbelofte van 100.000 woningen per jaar gaat door de onhaalbare normen nooit gehaald worden. In beloftes kunnen burgers niet leven. Daarom moet het kabinet tijdelijk spoedwoningbouw aanmerken als dwingende reden van openbaar belang om af te wijken van de stikstofregelgeving.

Wij roepen VVD, CDA, en CU op zich niet langer te laten gijzelen door D66 en deze punten samen met ons uit te voeren.

Joost Eerdmans (JA21) en Caroline van der Plas (BBB)