Daarom vinden wij dat het afsteken van siervuurwerk bij jaarwisselingen weer toegankelijk moet worden en blijven voor de consument. Miljoenen mensen steken iedere jaar met veel plezier, veilig en zonder problemen vuurwerk af. Ruim een derde van de huishoudens koopt vuurwerk, vooral huishoudens met kinderen.
Een veelgehoorde aanleiding om consumentenvuurwerk te verbieden is de overlast die vuurwerk veroorzaakt. Men ervaart veel overlast van harde knallen in november en december. Volgens de wetgeving mag consumentenvuurwerk enkel op oudejaarsavond worden afgestoken tussen 18:00 en 2:00. Mensen die nu al vuurwerk afsteken zijn per definitie strafbaar bezig, met uitzondering van categorie 1 vuurwerk indien daar geen overlast mee wordt veroorzaakt (zgn ‘fop- en schertsvuurwerk’).
Een verbod op consumentenvuurwerk heeft dus geen invloed op de overlast die in november en december wordt ervaren. Wij vinden dat er strenger moeten worden gehandhaafd om zo de overlast te beperken. Daarbij is in onze ogen de handhaving de afgelopen jaren ernstig te kort geschoten.
Discussie omtrent overlast
De feitenkennis in de vuurwerkdiscussie laat ook nogal eens wat te wensen over. Zo hoor en lees je veel over zwaar knalvuurwerk. Dat zware knalvuurwerk? Dat bestaat niet. Althans, niet in een legale, voor consumenten goedgekeurde, vorm. De ‘bommen en zware dreunen’ waarover er zoveel te doen is betreft gevaarlijk vuurwerk, uit bijvoorbeeld Polen en België, wat niet geschikt is voor consumenten en in sommige gevallen niet eens voor professionals. De kracht van het Nederlandse legale knalvuurwerk is in de jaren 80 al dusdanig beperkt, dat ernstig letsel hiermee bij normaal gebruik niet meer voorkomt.
Uit cijfers van Veiligheid.nl, hét kenniscentrum voor letselpreventie, blijkt dat jaarlijks meer dan 2 miljoen mensen zich melden op de Spoedeisende hulp (afgelopen jaar 2,3 miljoen), slechts 385 daarvan zijn vuurwerk gerelateerd zijn. Verreweg de meeste gevallen konden behandeld worden op de huisartsenpost en betroffen voor het overgrote deel brandwonden. Van de ongevallen die wel op de SEH terecht kwamen kwam meer dan 50% door zwaar illegaal vuurwerk. Een aantal dat door een vuurwerkverbod, waarbij mensen meer naar illegaal vuurwerk zullen uitwijken, alleen maar zal kunnen groeien.
Dat zware knalvuurwerk? Dat bestaat niet. Althans, niet in een legale, voor consumenten goedgekeurde, vorm.
Verhogen veiligheid vuurwerk
In de loop van de jaren zijn er ook diverse maatregelen getroffen voor het veiliger afsteken van consumentenvuurwerk. Denk hierbij aan de verplichte bijverkoop van een vuurpijlenstandaard en het gratis verstrekken van vuurwerkbrillen, aansteeklonten en instructies over de werking van het vuurwerk. Wij zijn voorstander van een verplichting op een vuurwerkbril. Steek je vuurwerk af of ben je aan het kijken? Draag een vuurwerkbril!
Dan de schades ieder jaar. 15 miljoen euro wordt genoemd, die al gauw bijna volledig wordt toegeschreven aan de traditie van het zelf afsteken van vuurwerk. Hoeveel van deze schade is veroorzaakt door vuurwerk wordt niet of nauwelijks toegelicht. Hoeveel schade is ontstaan door verboden vuurwerk al helemaal niet. Dat terwijl een stevig deel van schade ontstaat door gesmolten wegdekken door vreugdevuurtjes. Het stoken van een klein kampvuur op de openbare weg, zonder vuurwerk, komt zo op papier voor rekening van het vuurwerk. Lost een totaal vuurwerkverbod dit soort problemen op? Nee.
In Parijs geldt al jaren voor de gehele binnenstad een algeheel vuurwerkverbod. Ieder jaar gaan er tijdens de jaarwisseling honderden auto’s in vlammen op en wordt er voor vele miljoenen schade aangericht. Niet door vuurwerk. Dit jaar waren er daar meer dan 100.000 agenten nodig om de orde te handhaven en durfden hulpverleners sommige wijken niet eens meer in.
Dreigend vuurwerkverbod leidt tot werkloosheid
Met een dreigend vuurwerkverbod in meerdere gemeenten staan in potentie duizenden banen op de tocht en komt de leefbaarheid van het platteland en bepaalde wijken in gevaar. Vergeet niet de kleine fietsenmakers, ijzerwarenhandeltjes en andere kleine ondernemers die het hoofd boven water kunnen houden door de jaarlijkse verkoop van vuurwerk.
BBB pleit voor plattelandstoets!
BBB wil verder graag benadrukken, dat het feit dat er mensen zijn die problemen met vuurwerk ervaren in druk bezette gebieden zoals de randstad, geen valide reden is om ook in minder druk bevolkte gebieden zoals de buitengebieden, een algeheel vuurwerkverbod in te stellen. Sterk verstedelijkte gebieden en het platteland mogen ook hier niet op een hoop gegooid worden. Ook hier is een plattelandstoets op regelgeving sterk gewenst! Plattelandstoets houdt het volgende in.
Landelijke regels omtrent tradities, folklore en cultuur krijgen een plattelandstoets. Getoetst wordt of de regelgeving vanuit Den Haag wel relevant is voor het platteland en wat de gevolgen zijn voor de onderlinge sociale binding, de cultuur en noaberschap op het platte- land.
Een vaak genoemd alternatief, de centrale vuurwerkshows, brengen hoge kosten met zich mee. Ter vergelijking: in Sydney, Australië, is het budget zo’n 6.5 miljoen Australische Dollars – omgerekend zo’n 4 miljoen euro. Veel kleine gemeenten hebben daar niet de mogelijkheden en middelen toe. Daarnaast trekt ook een centrale vuurwerkshow een zware wissel op politie en veiligheidsdiensten.
Er is echter nog een ander probleem: volgens de Vereniging Evenementenvuurwerk Nederland zijn zo’n 5-20 mensen per show nodig, afhankelijk van de omvang ervan. Met in Nederland maar 150 gecertificeerde vuurwerkers is het niet moeilijk om uit te rekenen hoeveel shows in Nederland dan mogelijk zijn….
Tot zover de problemen: wat zijn mogelijke oplossingen?
- Mensen die grenzen opzoeken, hulpverleners belagen of ruzie maken zijn van alle tijden. Uitwassen moeten we bestrijden en gevaarlijk gedrag hard bestraffen. Pak de óórzaak bij de wortel aan;
- Start een campagne voor de herkenning van legaal- en illegaal vuurwerk;
- Zorg voor een betere en strengere handhaving. Werk samen met andere EU-landen om de handel in- en productie van illegaal vuurwerk te stoppen en vergroot de capaciteit van de taskforce belast met de opsporing om de verkoop van illegaal vuurwerk via social media grootschaliger aan te pakken;
- Breng knalvuurwerk F2 weer terug op de markt zodat de jeugd op een veilige en niet overlast gevende manier kunnen knallen. Nederlands knalvuurwerk veroorzaakt geen ernstig letsel, vernielingen of overlast;
- Verplicht de vuurwerkbrillen;
- Maak een streng handhaafbaar landelijke beleid met campagnes en informatie over het veilig afsteken van vuurwerk op het juiste moment.
Vergoeding Vuurwerkbranche!
BBB heeft ook gereageerd op de Tijdelijke subsidieregeling vuurwerkverbod COVID-19 opslag en vervoer en de aanbieding van de ILT signaalrapportage. Deze vergoeding is er voor ondernemers uit de vuurwerkbranche die door het vuurwerkverbod van afgelopen jaarwisseling geen vuurwerk hebben mogen verkopen. BBB heeft aan de staatssecretaris gevraagd naar informatie over de afhandeling van deze regeling.
Helaas heeft het ministerie kort voor het openstellen van de regeling gemeld dat bij het voorleggen van de regeling aan Brussel een fout is gemaakt. Hierdoor is aan Brussel een ander (en significant lager) bedrag voorgelegd dan met sector heeft gecommuniceerd. Dat betekent dat het bedrag dat voor de regeling zou mogen worden uitbetaald, meer dan 20% lager zou liggen dan in eerste instantie afgesproken.
Hoewel het ministerie inmiddels heeft toegezegd dat zij deze fout willen herstellen en dat dit in de toekomst nog zou worden aangepast is hiervan nog geen concrete bevestiging ontvangen door de vuurwerkbranche. BBB heeft aan de staatssecretaris gevraagd of de vergoedingen zoals eerder overeengekomen worden uitbetaald en wanneer de vergoeding vanuit Brussel verwacht wordt.
