Veehouders moeten meer steun krijgen voor maatregelen tegen stalbranden

BBB roept Wakker Dier en de Dierenbescherming op om vanaf nu elk jaar een substantieel deel van hun subsidies uit onder meer de Postcodeloterij af te staan zodat veehouders zelf kunnen gaan zorgen voor brandveiliger stallen. De veehouders en hun belangenbehartigers weten zelf vanuit hun eigen vakmanschap het beste hoe deze bijdrage goed benut kan worden. Ook moet de overheid meer geld uittrekken om boeren te helpen met het brandveiliger maken van hun stallen. Overheid, NGO’s en veehouders (die uiteraard ook zelf moeten bijdragen), kunnen op deze manier de komende jaren grote stappen maken.  BBB reageert hiermee op het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid dat voorkomen van stalbranden bij veehouders en overheid geen prioriteit zou hebben.

Natuurlijk vindt BBB stalbranden ook afschuwelijk. Dat spreekt voor zich. Echter, het is allemaal niet zo simpel als het lijkt. Veel boeren zijn al jaren bezig met eigen maatregelen om stalbranden te voorkomen. Want daar moet de eerste aandacht naar uit gaan: voorkomen van brand. dat wordt in het rapport onvoldoende belicht.

Echter boeren zitten ook vast aan regels en hoge investeringen. Zo is de laatste jaren asbest (gevaarlijk spul voor de volksgezondheid, maar hét middel tegen verspreiding van brand) in stallen grotendeels vervangen. Ook moesten stallen aan allemaal nieuwe (hygiëne-, milieu- en dierenwelzijns-)eisen voor materialen voldoen in de loop der tijd. Met de nieuwe materialen, zoals kunststof, is de brandbaarheid ook toegenomen. Om maar niet te spreken over de luchtwassers die onder druk van milieuorganisaties en overheid moesten komen, om geurhinder te voorkomen. Deze luchtwassers werken als een enorme katalysator voor brand, blijkt nu. Om boeren nu de schuld te geven en te zeggen dat zij geen zich geen zier aantrekken van maatregelen, is onterecht.

Wij kennen persoonlijk een aantal boeren die met stalbrand te maken hebben gehad en wij kunnen u vertellen dat hun grootste nachtmerrie was uitgekomen. Er is geen boer in Nederland die ’s avonds genoegzaam op de bank zit met een biertje, om een stalbrand te vieren. Integendeel. Een stalbrand grijpt diep in. Ook veehouders vinden het verschrikkelijk als hun dieren, waar zij dagelijks de zorg voor hebben, omkomen bij een brand.

Sprinklerinstallaties en rookmelders

Aanpassingen aan een stal kosten vaak tonnen euro’s. Dit zijn investeringen die je niet zomaar kunt doen. Er staat geen geldboom in de tuin van een boer. Dat zal iedereen hopelijk begrijpen. Er wordt ons inziens te gemakkelijk geredeneerd dat boeren dit geld “er gewoon er maar voor over moeten hebben”.

Mensen denken ook heel makkelijk over sprinklerinstallaties. Uit gesprekken die wij hebben gehad met deskundigen en brandweermensen bleek dat ook sprinklerinstallaties niet een wondermiddel zijn. Rookmelders of sprinklerinstallaties, zoals veel mensen opperen als dé middelen tegen stalbranden, zijn volgens hen niet per se wondermiddelen. Brandweer Nederland is groot voorstander van rookmelders. Echter, een rookmelder alleen helpt niet. Het is nodig dat er dan iemand aanwezig is, die de beginnende brand kan blussen of – zonder gevaar voor eigen leven – de dieren eventueel kan redden. Een varken snapt bij een rookmelding niet dat hij moet vluchten. Daar heb je een mens bij nodig.

Sprinklerinstallaties zijn volgens Brandweer Nederland nuttig om een beginnende brand te blussen. Probleem is volgens hen echter, dat een sprinklerinstallatie pas werkt bij een bepaalde temperatuur. Maar dan is er al heel veel rook en zullen dieren mogelijk al zijn vergiftigd door koolmonoxide. Bij elk middel moeten we goed kijken naar de effecten. Want daar gaat het om. Het moet helpen. Binnen het Actieplan Stalbranden worden opties als rookmelders en sprinklers overigens allemaal onderzocht.

Financiële steun

Wij zullen in deze Kamerperiode ervoor pleiten dat boeren vanuit de overheid financieel gesteund worden voor aanpassingen aan hun stallen. Want als de overheid het niet als prioriteit gaat zien, komen we niet verder. Ook zou het Wakker Dier en de Dierenbescherming sieren om niet alleen moord en brand te schreeuwen over dit rapport, maar de daad bij het woord te voegen. BBB stelt voor dat zij elk jaar een substantieel deel van hun miljoenenbijdrage, die zij jaarlijks krijgen van de Postcodeloterij afdragen aan de veehouders, zodat zij snel hun stallen brandveiliger kunnen maken. De veehouders en hun belangenbehartigers weten zelf vanuit hun eigen vakmanschap het beste hoe deze bijdrage goed benut kan worden. De Dierenbescherming ontving sinds 1996 alleen al 44,4 miljoen euro van de Postcodeloterij. Wakker Dier kreeg sinds 2014 al 4,4 miljoen.

Wij snappen dat hun afdracht het probleem niet meteen oplost, maar wij gaan er vanuit dat ook zij graag aan een oplossing werken.

https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2021/03/24/reactie-onderzoeksraad-voor-veiligheid-%E2%80%98onderzoek-naar-stalbranden%E2%80%99