Reactie op uitzending Zembla over Soja

Gepubliceerd op: 25-11-2021

Vanavond zond Zembla het programma ‘Bord vol ontbossing’ uit over de teelt van soja voor veevoer en de invloed die dat heeft op ontbossing in Zuid-Amerika. Graag maken wij dat verhaal compleet! ?

Waar moet die soja aan voldoen?

Door partijen soja te voorzien van een certificaat met productie-eisen, kunnen veevoerbedrijven controleren hoe de soja is geteeld. Deze eisen hebben onder andere betrekking op het voorkomen van ontbossing, arbeidsomstandigheden, landgebruik en -bezit en gebruik van gewasbeschermingsmiddelen.

Niet elke kilo soja is te herleiden naar de juiste boer, hoe zit dat met groene stroom?

Als je groene stroom afneemt, krijg je dezelfde stroom uit het stopcontact als je buren die ‘gewone’ stroom hebben. Er is maar één stroomnet en hier gaat alle stroom doorheen. Elektriciteit die van bijvoorbeeld een windmolen komt, gaat niet via aparte kabels naar degenen die dat windcontract hebben. Zo werkt het ook bij de soja productie. Je krijgt via de certificaten wel de garantie dat er evenveel groene stroom is geproduceerd als dat er verkocht wordt, net als bij de productie van soja.

Nederland voert 100% gecertificeerde soja

Nederland is sinds 2015 het enige land waar 100% duurzame certificering volgens FEFAC soy sourcing guidelines wordt toegepast. Andere omringende landen volgen met gedeeltelijke certificering van sojagebruik.

Ter vergelijking: het totale aandeel van groene stroom in Nederland is 11,1%

Nederland voert 0,5% van de wereldproductie aan haar dieren

Ondanks hulp en pogingen van de Nederlandse overheid en ngo’s om andere EU-landen ‘mee te krijgen’ blijft het totale volume gecertificeerde soja in Europa hangen op zo’n 15 miljoen ton van de 35 miljoen ton die EU importeert. 15 miljoen ton is circa 4,5% van de totale wereldproductie. Dit legt weinig gewicht in de schaal. Laat staan de 1,8 miljoen ton sojameel in Nederlands diervoer dat slechts 0,5% van de wereldproductie is.

Waarom bevat veevoer soja?

De eiwitten in soja zijn van hoge kwaliteit en bevatten alle essentiële en niet essentiële aminozuren. Deze aminozuren worden optimaal benut in het dier en past bij de eiwitbehoefte van vooral jonge dieren. Er is geen enkel alternatief voor soja in Europa voorhanden met een lagere CO2-uitstoot en tegelijk een gelijke voedingswaarde per kg product. Alternatieven zijn suboptimaal, niet beschikbaar in vergelijkbare hoeveelheden en kosten meer geld. Terecht vraagt de Nederlandse en Europese boer zich af wie de rekening gaat betalen. Voor soja, maar ook voor de andere grondstoffen waar eisen aan worden gesteld.

Waarom zou heel Europa eigenlijk Nederland moeten volgen?

De aandacht voor harmonisatie in wet- en regelgeving in Europa is positief. Wanneer alle landen dezelfde spelregels toepassen, creëer je een gelijk-speelveld. Belangrijk is om aansluiting te zoeken bij de huidige certificeringssystemen die bestaan. Dit is praktisch haalbaar én voorkomt dat Europa zulke hoge importeisen gaat stellen, dat zij zichzelf buiten spel zet.

Wat gebeurt er als Zuid-Amerikaanse boeren niet willen voldoen aan onze eisen?

Sojaproducerende landen zullen hun export gaan verplaatsen naar continenten als Azië en Afrika, die geen duurzaamheidseisen stellen. Gevolg voor Europa is een flink tekort op eiwitten, en stijgende prijzen voor vlees, zuivel en eieren. Kunst is om de certificeringssystemen zó in te richten dat we hard genoeg trekken en duwen maar zodanig dat het lijntje niet breekt.

Stopt de import van soja naar Europa, dan zal de vraag naar duurzame soja in zijn geheel komen te vervallen. Het is een vrijbrief voor ongeremde ontbossing in Zuid-Amerika. Dit kan niet de bedoeling zijn van de EU.

BBB heeft de volgende Kamervragen gesteld.